بررسي تنوع ژنتيكي گونه هاي تاج‏خروس (Amaranthus spp) بر پايه صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي با استفاده ازكود بيولوژيك نيتروكسين

Evaluation of genetic variation in pigweed (Amaranthus spp) based on morphological and physiological traits by using of nitroxin

با توجه به كمبود مواد غذايي در خاك مراتع، استفاده از كودهاي بيولوژيك و كاشت گياهان مقاوم مانند تاج‏خروس مي-تواند به احياي مراتع و توليد علوفه كمك زيادي كند. از اينرو، به منظور بررسي تاثير كود بيولوژيك نيتروكسين بر اندام هوايي گياه تاج‏خروس، در سال 1391، آزمايش گلخانه‌اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در شهرستان دماوند اجرا شد. عامل اول شامل سه سطح كود نيتروكسين، شاهد، 1 و 2كيلوگرم در هكتار و عامل دوم شامل 8 گونه تاج‏خروس جمع‏آوري شده از نقاط مختلف ايران بود. صفات مورد مطالعه شامل: وزن تر وخشك هوايي، ارتفاع بوته و درصد ماده خشك، تعداد وسطح برگ، محتواي كلروفيلa، b و كل، كاروتنوييد، آنتوسيانين، فلاونوييد، نسبت كلروفيل b به كلروفيلa و -نسبت كاروتنوييد به كلروفيل كل. تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين ها نشان داد كه عامل اول و دوم و اثر متقابل در بين اكثر صفات معني دار است و در اكثر صفات گونه A. retroflexus از زرند كرمان برتر بود. مقادير مختلف كود نيتروكسين نيز تاثير متفاوتي بر صفات معني دار شده داشتند و بيشتر اين صفات در مصرف 1كيلوگرم كود نيتروكسين در هكتار بهترين پاسخ را دادند. مقايسه ميانگين اثر متقابل نشان داد كه گونه ها در خصوص سطوح كود نيتروكسين روند يكنواختي نداشتند به طوري كه A. retroflexusاز زرند كرمان براي وزن تر و خشك اندام‌‌هاي هوايي به‌ترتيب در مصرف 2 و 1 كيلوگرم در هكتار بهترين نتيجه را داد و براي رنگيزه هاي گياهي A. Retroflexusاز تهران درمصرف 2 كيلوگرم نيتروكسين درهكتار مناسب بود. با توجه به اينكه مقايسه ميانگين، تنها، گياهان را در مورد يك صفت گروه‌بندي مي كند، براي گروه بندي براساس تمامي صفات از تجزيه به مولفه هاي اصلي و تجزيه خوشه‌‌اي استفاده شد. در تجزيه به مولفه هاي اصلي، سه مولفه اول حدود 88% از واريانس كل را تبيين نمودند.

In consideration of nutrition deficiency in grasslands, utilizing of biological fertilizer and cultivation of resistant plants such as pigweed may help to amend grasslands. Thus, in order to evaluation nitroxin effects on pigweed, a factorial experiments was performed based on a completely randomized design at Damavand during 2010. The first factor consisted of three levels of nitroxin (0, 1, 2 Kilogram per hectares) and the second factor consisted of eight species of Amaranthus from different regions of Iran. Evaluated traits consisted of fresh and dry weights, stem height, dry matter percent, leaf number and area, chlorophyll a, b and total chlorophyll contents, chlorophyll a to b ratio, carotenoids contents, carotenoids to total chlorophyll ratio, anthocyanin and flavonoid contents. Analysis of variance and mean comparison showed that the first and second factors and their interaction were significant on most of the studied traits. A. retroflexus from Zarand Kerman was the best based on the most of the traits. The best answer were achieved in 1 kg/ha nitroxin for the most of traits. The best results for stem fresh and dry matters were achieved in 1 and 2 kg/ha nitroxin for A. retroflexus from Zarand Kerman. The best results for plant pigments were achieved in 2 kg/ha nitroxin in A. retroflexus from Tehran. Based on principal components analysis, the first three components could explain 88% of the total variance.