بررسي تنوع مورفولوژيك 24 اكوتيپ آويشن (Thymus spp)

Study of morphologic diversity of 24 Thymus ecotypes

آويشن گياهي از خانواده نعناع مي‌باشد. اين گياه، از نظر خواص دارويي در دنيا اهميت فراواني دارد. به‌منظور بررسي تنوع بين اكوتيپ‌هاي آويشن، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار و 24 تيمار (اكوتيپ)، در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي زنجان اجرا شد. در اين تحقيق صفات ارتفاع بوته، طول بوته، عرض بوته، تاج‌‌‌پوشش، عملكرد بوته، طول شاخه، طول برگ، عرض برگ، تعداد روز تا اولين گلدهي، تعداد روز تا 50 درصد گلدهي، تعداد روز بين اولين گلدهي و 50 درصد گلدهي اندازه‌گيري گرديد. ميانگين مربعات و همبستگي بين صفات زراعي معني‌دار بودند. رگرسيون گام به گام براي صفات وابسته به عملكرد بوته نشان داد كه طول بوته و تعداد روز بين اولين گلدهي و 50 درصد گلدهي داراي اثر مثبت در عملكرد بوده و ارتفاع بوته و وزن هزار دانه تاثير منفي بر عملكرد دارد. تجزيه خوشه‌اي براساس صفات زراعي اكوتيپ‌ها را به 3 گروه تقسيم كرد. بر اين اساس اكوتيپ‌هاي شماره 1، 17، 5، 7، 3، 11، 9، 15، 24 و 20 در خوشه 1، اكوتيپ‌هاي 8، 14 و 18 در خوشه 2 و بقيه اكوتيپ‌هاي در خوشه 3 قرار گرفتند.

Thyme is an herb of the Lamiaceae family. The plant is very important in the world of medicinal properties. In order to study morphologic variation among a number of ecotypes of thyme, an experiment was performed based on a randomized complete block design with three replications and 24 treatments at Research Center of Agriculture and Natural Resources of Zanjan. Plant height, length, width, canopy, yield, branch length, leaf length, leaf width, days to first flowering, days to 50% flowering, days between first flowering and 50% flowering dates were recorded. Correlation between the studied agronomic traits was significant. Stepwise regression for plants yield showed that plant length and number of days between first flowering and 50% flowering had a positive effect on yield and plant height. Seed weight had a negative impact on yield. Cluster analysis based on the studied agronomic traits divided the ecotypes into three major clusters. Ecotypes number 1, 3, 5, 7, 9, 11, 15, 17, 20, and 24 located in cluster number 1. Ecotypes number 8, 14, 18 located in cluster number 2 and the rest of the ecotypes were classified in cluster 3.