بررسي ميزان آمادگي كاركنان برخي يگان‌هاي نظامي در برابر زلزله احتمالي شهر تهران

بررسي ميزان آمادگي كاركنان برخي يگان‌هاي نظامي در برابر زلزله احتمالي شهر تهران اميرمسعود احمدي1، حجت شريفي2، اميرحسين غفوري3 1. نويسنده مسيول: كارشناس ارشد برنامه‌ريزي و رفاه اجتماعي دانشگاه تهران، ايران. ahmadi.amir.m@gmail.com Email: 2. كارشناس ارشد برنامه‌ريزي و رفاه اجتماعي دانشگاه تهران، ايران. 3. دانشجوي كارشناسي ارشد برنامه ريزي آموزشي، تهران، ايران. دريافت: 10/10/1391 پذيرش: 5/6/92 چكيده مقدمه: ايران يكي از ده كشور حادثه خيز از بُعد بلاياي طبيعي است كه بروز سوانح و حوادث متعدد، سبب خسارات قابل توجه جاني و مالي در آن مي‌شود. ابعاد تخريب ايجاد شده از طريق سوانح طبيعي به‌ويژه زلزله، سيل و نظاير آن، چنان وسيع است كه مناطق بسيار گسترده اي از كشور را مي‌تواند تحت تاثير قراردهد. از طرفي، سوانح و بحران ها اغلب ناگهاني هستند، در صورت تدريجي بودن نيز به بشر فرصت كافي نمي‌دهند و ضايعات، خسارات و تخريب هاي شديد محيطي را به دنبال مي آورند. شهر تهران به‌عنوان پايتخت ايران، به علّت تمركز بالاي جمعيت و همچنين وجود سازمان ها، ارگان‌ها و نهادهاي مهم تصميم گيري سياسي و اقتصادي كشور داراي اهميت است و وقوع زلزله در آن موجب بروز فاجعه ملّي مي‌شود. به علّت گستره وسيع بحران در زمان وقوع زلزله در شهر تهران، سازمان هاي مرتبط با مديريت بحران، پتانسيل كافي براي اداره امور را ندارند و حضور نيروها و يگان هاي نظامي براي مهار، كنترل و كاهش آسيب ها و آلام شهروندان آسيب‌ديده ضرورت دارد. بر اين اساس، تحقيق حاضر به مقايسه ميزان آمادگي دو يگان از نيروهاي مسلح يعني لشكر 27 محّمد رسول‌الله (ص) و لشكر 10 سيدالشهدا ‌(ع) با توجه به هفت شاخص بررسي نيروي انساني آموزش‌ديده در برابر بلاياي طبيعي، بررسي نظام ذخيره-سازي براي مديريت پشتيباني امداد و نجات، بررسي تجهيزات تخصصي عمليات امداد و نجات، بررسي تخصيص اعتبارات به موقع براي آمادگي سوانح، بررسي تشكيلات مناسب براي هدايت عمليات امداد و نجات، بررسي وضع موجود نظام اطلاع‌رساني و بررسي وضعيت اثربخشي عمليات اضطراري پرداخته است. روش‌: تحقيق حاضر از نوع توصيفي- كاربردي است كه به روش پيمايشي و با استفاده از ابزار پرسشنامه در حجم نمونه 100 نفر صورت گرفته است. به منظور دسترسي به جامعه آماري مورد نظر از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و براي تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون هاي t تك نمونه و t مستقل استفاده شده است. يافته‌ها: يافته هاي تحقيق بيانگر آن است كه آمادگي يگان هاي نظامي در حد مطلوب بوده و در تمامي شاخص هاي مورد مطالعه، آمادگي لشكر 10 سيدالشهدا ‌(ع) بالاتر از لشكر 27 محّمد رسول‌الله (ص) است. همچنين، در مواردي مانند آموزش نيروهاي انساني در برابر بلاياي طبيعي، نظام ذخيره‌سازي براي مديريت پشتيباني امداد و نجات، مناسب‌بودن تجهيزات تخصصي عمليات امداد و نجات، تخصيص اعتبار به-موقع براي آمادگي سوانح، تشكيلات مناسب براي هدايت عمليات امداد و نجات، نظام اطلاع‌رساني و وضعيت اثربخشي عمليات اضطراري لشكر 10 سيدالشهدا در شرايط مطلوب‌تري قرار دارد. نتيجه‌گيري: نتايج تحقيق نشان مي دهد كه آمادگي يگان‌هاي نظامي در حد مطلوبي است. كلمات‌كليدي: زلزله، تهران، آمادگي، يگان‌هاي نظامي.