پيري جمعيت و تهديد بيماري هزينه‌اي بامول در بخش سلامت ايران

Aging and Cost Disease Bamol,s in Iranian health Sector

پيري جمعيت در سال‌‌هاي اخير نگراني‌هايي را در ميان سياست‌گذاران حوزه‌هاي مختلف به دنبال داشته است. اين درحالي است كه سهم هزينه‌هاي سلامت در توليد ناخالص داخلي كشورهاي مختلف جهان نيز پيوسته در حال افزايش بوده است. برخي از نظريه‌هاي اقتصادي، رشد اندك بهره‌وري در بخش‌ سلامت را دليلي بر افزايش سهم آن بخش در اقتصاد مي‌دانند. مطالعه حاضر به بررسي صحت اين موضوع در بخش سلامت ايران پرداخته است. در اين راستا از مباني نظري مربوط به رشد نامتوازن استفاده شده و در كنار بررسي صحت اين نظريه، نقش افزايش درآمد سرانه و افزايش سطح قيمت‌ها در بخش سلامت نيز بر رشد سهم هزينه‌هاي سلامت در توليد ناخالص داخلي مورد توجه قرار گرفته است. نتايج به دست آمده از داده‌هاي مربوط به سال‌هاي 1360 تا 1389 نشان مي‌دهد كه رشد دستمزد به اندازه بيش از رشد بهره‌وري نيروي كار، تاثير معنا‌داري بر رشد سهم هزينه‌هاي سلامت در اقتصاد ايران داشته است و به عبارت ديگر وجود رشد نامتوازن در اين بخش را نمي‌توان رد كرد. علاوه بر اين موضوع، رشد درآمد سرانه و افزايش سطح قيمت‌ها در بخش سلامت نيز در رشد سهم هزينه‌هاي سلامت در توليد ناخالص داخلي تاثير معنا‌داري داشته است. با توجه به رشد نامتوازن و پيش‌بيني رشد بيشتر هزينه‌هاي سلامت در ايران با توجه به افزايش تعداد افراد كهنسال، ادامه روند كنوني را مي‌توان يكي از تهديدات بخش سلامت ايران در دهه آينده دانست. مهمترين راهكار براي پيشگيري از آثار منفي رشد نامتوازن، افزايش بهره‌وري در بخش سلامت خواهد بود.

In recent years, population aging causes some concerns among policy makers. Meanwhile, the share of health expenditures (HE) in gross domestic product has been rising rapidly. Some economic theories consider less growth in productivity as main cause of wage increase and absorbing labor force to the health sector. Present study examines that if wage increases in excess of productivity growth can explain health expenditure growth. To this end, unbalanced growth model is used to determine main drivers of health expenditures growth. Beside the main purpose of the study, model setup allows us to concentrate on the role of per capita income and inflation in the health expenditure growth. Estimating a classical econometric model using data period of 1360-1389 shows that wage increases in excess of productivity growth has a significant effect on HE growth. In other words, existence of the unbalanced growth in Iran has not been rejected. By the way, growth in per capita income and price level in health sector have positive and significant effects on the HE growth. According to the unbalanced growth theory and projected population ageing, HE rises can be considered as a main threat to Iranian health system. It is clear that the best palliative against the future rise in health care expenditure is to increase productivity in the health sector.