مروري تحليلي بر روش‌هاي جداسازي و اندازه‌گيري اسيد گليسيريزيك از گياه شيرين‌بيان

A Analytical Review on Methods for the Isolation and Determination of Glycyrrhizic Acid from Glycyrrhiza glabra

گياه شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra L.)، يك گياه چند ساله از خانواده بقولات Fabaceae است. اين گياه به واسطه دارا بودن تركيبات ثانويه مهم در ريزوم خود در دنيا حايز اهميت بوده و مورد توجه صنايع دارويي، غذايي و حتي دخانيات قرار گرفته است. اين گياه به علت مصارف گسترده جهاني از نظر صادرات داراي اهميت زيادي مي‌باشد. مهم‌ترين تركيب فعال آن از دسته ساپونين‌ها [تري ترپن 5 حلقه‌اي]، به نام گليسريزيك اسيد است كه داراي سه گروه كربوكسيل و پنج گروه هيدروكسيل مي‌باشد. اين تركيب داراي خواص فارماكولوژيك گسترده‌اي مي‌باشد كه مي‌توان به اثرات ضد التهابي و ضد حساسيتي آن در آسم، اگزما و ساير بيماري‌ها اشاره نمود. روش‌هاي مختلف جهت جداسازي، خالص‌سازي و تعيين مقدار گليسريزيك اسيد وجود دارد. استفاده از حلال‌هاي گوناگون، آب، روش‌هاي تركيبي، رزين‌هاي ماكرو - متخلخل و سورفاكتانت‌هاي غير يوني آبي از مهم‌ترين تكنيك‌هاي استخراج اين تركيب و استفاده از كروماتوگرافي مايع با عملكرد بالا از مهم‌ترين روش‌هاي تعيين مقدار آن مي‌باشد.

Glycyrrhiza glabra (Licorice) is a perennial shrub belongs to the Fabaceae family. It is widely used in food; pharmaceutical products and tobacco industry because of its important secondary metabolites. Due to worldwide uses of licorice, it has significant role in export. One of the main bioactive compounds of the root is glycyrrhizic acid (GA) which is a saponine containing three carboxyl and five hydroxyl groups. Glycyrrhizic acid is used as an anti-inflammatory and anti-allergic remedy for the treatment of bronchial asthma, eczemas and other diseases. There are different methods for separation, purification, and analysis of glycyrrhizic acid (GA) from licorice roots. Most accepted technologies of them include using of solvents, water separation, polymeric macro porous resin and non-ionic surfactants. Also, high-performance liquid chromatography technique is the most important in analysis of GA.