بررسي تاثيرات متقابل جامعه، دانشگاه و محققين بر توليد علم در دانشگاه

University, Researchers and Society Relationships and their Impacts on Sciences Production in Universities

مقدمه: دانشگاه، محققين و جامعه تاثيرات متقابلي بر يكديگر دارند كه حاصل آن سودمندي نتايج تحقيقات و كاربست توليدات علمي در خدمت جامعه است. اما به رغم اهميت موضوع، مطالعات نشان داده است كه در بسياري از كشورهاي در حال توسعه فرايند توليد علم بدون درنظر داشتن نيازهاي واقعي اين جوامع در جريان است. هدف اين پژوهش بررسي تاثيرات جامعه، دانشگاه و محققين بر توليد علم در دانشگاه است كه از ديدگاه اعضاي هيات علمي مورد بررسي قرار گرفته است. روش ها: اين پژوهش به روش توصيفي - مقطعي بر روي 220 نفر از اعضاي هيات دانشگاه علوم پزشكي شيراز در سال 1387 با روش نمونه گيري طبقه‌اي از دانشكده‌هاي مختلف انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته شامل 27 سوال بسته در مقياس ليكرت در 5 حيطه عوامل دانشگاهي، محققين، نظام آموزشي، فضاي سياسي، اجتماعي و ‌فرهنگي استفاده شد كه روايي آن از ديدگاه 15 نفر از متخصصين و پايايي آن با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ به ميزان 92/0تاييد گرديد. نتايج با استفاده از نرم افزار آماري SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: از ديدگاه اعضاي هيات علمي عوامل مربوط به نظام آموزشي بيشترين و فضاي سياسي كمترين تاثير را بر سودمندي توليدات علمي داشته است. ميانگين نمره ديدگاه زنان به طور معني‌داري بيش از مردان، اعضاي هيات علمي با مرتبه مربي بيش از اعضاي هيات علمي با مرتبه استادي، دانشياري و استادي و همچنين افراد داراي مسيوليت اجرايي كمتر از افرادي بود كه مسيوليت اجرايي نداشتند. نتيجه گيري: اصلاح نظام آموزشي در راستاي تربيت انسان‌هايي متفكر، خلاق و تحليل‌گر از ضرورت‌هاي مهم جامعه است. توسعه و ترويج فرهنگ علمي در جامعه از ديگر عواملي است كه زمينه توجه و حساسيت به توليد علم را در آحاد جامعه فراهم مي‌نمايد. همچنين لازم است رهبران دانشگاهي به دور از كشمكش هاي سياسي، فضاي علمي براي توسعه دانش و توليدات علمي فراهم آورند و بدين ترتيب از اتلاف بخش زيادي از نيرو و انرژي علمي دانشگاه و به تعويق افتادن برنامه‌ها جلوگيري شود.

Introduction: University, researchers and society had been interacts effects, there fore, this result of studies can apply to saturate society needs. studies have indicated that process of knowledge production continue without attention to real needs in many developing countries. The aim of this study is to determine effects of university, researchers, and society on knowledge generation in university from viewpoints of faculty members. Method: this is a descriptive study. Statistical population included faculty members of shiraz university of medical science in 2008. the sample size was 220 which selected stratified sampling. Research tools was self- design questionnaire, included 27 questions in likert scale in 5 areas: academic, researchers, educational system, political and social factors. Its validity was approved by experts viewpoints and reliability was accounted by alfa- cronbach (?=0.92) data were analysed by spss 14. Finding: as a result, educational factors had most effect and political space had least effect on efficacy of scientific productions. The mean score of women viewpoints significantly was more than men, instructors more than other faculties and managers lower than others. Conclusion: reforming educational system is one of the most important necessities of society for training innovators, thinkers and analysers. Also, developing scientific culture is one of the factors that indicate importancy and necessity to pay attention to knowledge production in society. There fore, university leaders have to provide scientific space for developing knowledge and scientific productions out of political changes, as well as, they have to prevent from waste of energy and delay in performing programs. Key words: university, researcher, society, knowledge generation