ارزيابي اثربخشي كانال هاي انتقال پولي بر توليد و تورم و تحليل اهميت نسبي آنها در اقتصاد ايران

Evaluating the Effectiveness of Monetary Transmission Channels on Production and Inflation besides Analyzing their Relative Importance in Iran’s Economy

در حوزه سياستگذاري پولي و اعتباري، سياستگذاران بايستي به تعاملات بين ابزار سياست پولي، بازار دارايي‌ها و بازار پول و در يك سطح بالاتر، ارتباط هر دو آن‌ها با متغيرهاي كلان اقتصادي، مانند توليد واقعي و تورم، توجه ويژه اي داشته باشند. آگاهي درباره امور فوق، براي شناخت و اجراي موثر سياست ها ضروري است. يك روش مفيد براي بررسي و فهم سياست پولي، تمركز بر سازوكارهاي انتقال پولي است كه از طريق آنها، اقدامات بانك مركزي موثر مي گردد. سازوكارهاي انتقال سياست پولي نيز از طريق كانال هاي مختلف و با تاثيرگذاري بر متغيرها و بازارهاي متعدد و با سرعت و شدت متفاوتي صورت مي گيرد. در پژوهش حاضر، قدرت اثرگذاري چهار كانال اصلي انتقال پولي بر نرخ رشد توليد واقعي و نرخ تورم، يعني كانال نرخ بهره، كانال نرخ ارز، كانال قيمت دارايي (سهام) و كانال وام‌دهي بانكي با استفاده از داده‌هاي فصلي از دوره 1369:1-1387:2 مورد ارزيابي قرار گرفته است. بر اساس يافته هاي پژوهش، در اقتصاد ايران هر چهار كانال مورد بررسي، قدرت انتقال اقدامات پولي را بر نرخ رشد توليد و تورم دارد و به عبارت ديگر، كانال هاي فعال لحاظ مي شود. علاوه بر اين، سياست هاي پولي از طريق كانال وام‌دهي بانكي، بيشترين تاثير را بر رشد توليد واقعي مي‌گذارد. همچنين، از طريق كانال نرخ ارز، سياست پولي بر نرخ تورم بيشترين اثرگذاري را دارد.

In the area of monetary and credit policy-making, the policy-makers should take into special consideration the interactions of monetary policy tool with ‘assets market’ and ‘money market’ while analyzing the relationship of the both with macroeconomic variables such as real production and inflation in a higher level. It is a must to get familiar with the mentioned matters in an attempt to efficiently identify and implement the right policies. A helpful way to study and realize the monetary policy is to focus on monetary transmission mechanisms, through which the activities of the central bank would take effect. Transmission mechanisms of monetary policy are implemented via different routes while influencing various variables and markets with different speeds and intensities. This article tries to evaluate the effectiveness power of four main monetary transmission channels i.e., 1) interest, 2) foreign exchange, 3) assets (stock) price, and 4) bank loaning, on real production growth rate and inflation rate by means of seasonal data within 1: 1990 – 2: 2008. According to the findings of the research, all four channels were powerful enough to transmit the monetary activities to the production and inflation growth rates; in other words, these four channels are regarded as active channels. Moreover, monetary policies exert the highest effect on real production growth through bank loaning channel. Meanwhile, monetary policy is most effective on inflation rate via foreign exchange channel.