بررسي تنوع گونه‌هاي گياهي در تيپ هاي مختلف جنگلي در جنگل هاي زاگرس شمالي (مطالعه موردي: مريوان، سامان عرفي گمارلنگ)

Examination of species of plant diversity in the different forest type in the northern Zagros forests (Case study: Marivan, Gomarlang district)

اجراي عمليات جنگلشناسي به آگاهي از تنوع گونه اي در جوامع مختلف نياز دارد. با هدف بررسي تنوع گونه اي درختي، درختچه اي و علفي در تيپ هاي مختلف جنگلي در جنگل هاي زاگرس شمالي، سامان عرفي گمارلنگ در شهرستان مريوان انتخاب شد. به وسيله جنگل گردشي، سطح تاج و فراواني درختان به طور تجربي تيپ هاي جنگلي شناسايي و محل استقرار تيپ هاي جنگلي مشخص گرديد. سپس در محل تيپ هاي مورد نظر اقدام به نمونه برداري درختان، درختچه ها، زادآوري و پوشش علفي كف جنگل شد. در كل سامان عرفي تعداد 7 تيپ جنگلي شناسايي شد كه شامل مازو دار ، ويول، برودار، ويول- مازودار، ويول - برودار، برودار - مازودار، برودار- ويول در هر تيپ جنگلي 30 قطعه 5 آري (500 مترمربع) پياده و تعداد درختان و درختچه ها به تفكيك گونه برداشت شد. در مركز هر قطعه نمونه به وسيله برداشت ميكروپلاتهاي 25 متر مربعي (5×5 متر) و ضعيت پوشش علفي كف براشت شد. از شاخص هاي تنوع گونه اي شانون – وينر، سيمپسون و ماركالف استفاده شد. از آزمون تجزيه واريانس جهت مقايسه ميانگين شاخص هاي تنوع گونه اي در تيپ هاي مختلف جنگلي استفاده شد. اناليز داده‌ها به كمك نرم افزار Ecological Methodology صورت گرفت. نتايج نشان داد كه در سامان عرفي مورد مطالعه تعداد 9 گونه درختي، 7 گونه درختچه اي و 65 گونه علفي شناسايي شد. در محل هايي كه تيپ هاي جنگلي اميخته گونه ويول با ديگر گونه هاي بلوط وجود داشت داراي بيشترين تنوع گونه اي در لايه علفي، درختچه اي و درختي بوده و برعكس در تيپ هاي خالص بلوط شامل ويول، مازودار و برودار ميزان تنوع زيستي كاهش مي يابد. نتايج آزمون تجزيه واريانس و نشان داد كه اختلاف بين متوسط شاخص هاي تنوع گونه اي در تيپ هاي مختلف جنگلي معني دار بوده و تيپ جنگلي ويول – مازودار و ويول برودار داراي بيشترين تنوع گونه‌اي در سه لايه فوق بودند. براساس نتايج بدست آمده در اين تحقيق پيشنهاد مي شود كه در مديريت اين منابع جنگلي توده هاي آميخته در راستاي حفاظت و حمايت از تنوع گونه اي مورد حمايت قرار گيرد و در بلندمدت توده هاي خالص به سمت آميخته سوق داده شوند.

Silvicultural operation need to notice the species diversity in the different forest type. With purpose examination of species diversity tree, shrub and herbaceous in type of forest different forest in the northern Zagros forests Marivan, Gomarlang district was selected . walking through the forest, canopy crown cover area and frequency calculate and type of forest was identified. Also in each type was sampled tree, shrub, regulation and herbaceous cover on floor of forest. In total of district was identified 7 type of forest that include: Quercus persica, Q. infectoria, Q. libani, Q. libani - Q. infectoria, Q. libani – Q. persica, Q. persica - Q. infectoria, Q. persica - Q. libani. In each forest type 30 circle sample plot (500 m2) state and number of tree, shrub was determined specially. In center of each plot by using micro plots 25 m2 (5*5 m) herbaceous condition of floor forest was determined. Species diversity index including Shannon Wiener (H?), Simpson (1-D) and Margalef (R1) were used. Anova test was used for compassion means species diversity indexes in each of forest different. Analysis of the data was done by the Ecological Methodological software. Results showed that 9 tree, 7 shrub and 65 herbaceous species observed in the study area. Maximum of tree, shrub and herbaceous diversity observed in the mixed type (Q. libani - Q. infectoria, Q. libani – Q. persica) and unlike minimum of plant diversity observed in the pure type Quercus persica, Q. infectoria, Q. libani type. The result of Anova test showed different between species diversity indexes in the forest type was significant. and type of Q. libani - Q. infectoria has the most species diversity in each three layers. According to result in this research suggested that mixed mass of forest was protected and long time pure mass has been propelled to mixed mass.