مقايسه كمي خردزيستگاه‌ها در جنگل‌هاي خزان كننده با سابقه مديريتي متفاوت (مطالعه موردي‌: جنگل گلبند- نوشهر)

Quantitative comparison of microhabitats in deciduous forests with different management histories (Case study: Golband forest- Noshahr)

تحقيق حاضر به‌منظور بررسي خردزيستگاه‌ها در پارسل 317 (پارسل مديريت شده) و پارسل 318 (پارسل شاهد) سري جمند گلبند واقع در نوشهر مازندران انجام شد. روش آماربرداري منظم تصادفي با ابعاد شبكه 200×100 متري و قطعات نمونه 10 آري انتخاب شد. در هر قطعه نمونه نوع و تعداد هر يك از خردزيستگاه‌هاي تعريف شده ثبت گرديد. همچنين گونه درخت ميزبان هر خردزيستگاه تعيين شد و قطر برابرسينه آن اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين تعداد در هكتار درختاني كه ميزبان انواع خردزيستگاه قرارگرفته اند در پارسل مديريت شده 1/28 اصله و در پارسل شاهد 7/26 اصله است و با انجام آزمون t مشخص شد كه اين اختلاف معني‌دار نمي باشد. ميانگين تعداد انواع خردزيستگاه در هكتار در پارسل مديريت شده و پارسل شاهد بدين شرح بوده است: درخت داراي شكاف سطحي 6/0 و 3، خشكه‌دار سرپا 6/5 و 5/11، خشكه دار افتاده 6/5 و 4/5، داركوب زده 4/4 و 4/5، سرشكسته 5 و 8/0، قارچ زده 6/0 و 5/1، ريشه كن شده 6/0 (فقط در پارسل مديريت‌شده) و درخت حفره دار و در حال پوسيدگي 10 و 8/3. نتايج آزمون من‌ويتني نشان داد كه تنها بين ميانگين تعداد درخت حفره‌دار و در حال پوسيدگي بين دو پارسل تفاوت معني داري وجود دارد، اما در پارسل مديريت شده تعداد درختان ميزبان خردزيستگاه‌ها در طبقات قطري 30 و 60 سانتي‌متر نسبت به پارسل شاهد بيشتر است و در طبقه قطري90 سانتي‌متر، پارسل شاهد داراي تعداد درختان ميزبان بيشتري نسبت به پارسل مديريت شده است؛ اما تفاوت معني داري از لحاظ تعداد درختان ميزبان در طبقات قطري مختلف در دو پارسل مشاهده نشده است. در پارسل مديريت شده گونه ممرز و در پارسل شاهد گونه راش ميزبان خردزيستگاه‌هاي بيشتري بوده اند. البته در هر دو پارسل گونه راش ميزبان خردزيستگاه‌هاي متنوع‌‌تري قرارگرفته است.

This study was performed in order to investigate microhabitats in compartments 317 (managed) and 318 (control) at Jamand district of Golband forest, located in Noshahr (Mazandaran province). Random systematic sampling method was selected with regular gird of 100 × 200 m and 1000 m² area sampling plots. Type and number of defined microhabitats were recorded in each sampling compartment. Species of host trees at each microhabitat were determined and its diameter at breast height (dbh) was measured as well. Results showed that average density of the host trees of different microhabitat types at managed and control compartments were 28.12 and 26.66 per hectare, respectively and the difference was not significant, based on t-student test. Average number per hectare of different microhabitat types at the managed and the control compartments were as follows, respectively: burst bark: 0.6 and 3, snag: 5.6 and 11.5, deadwood: 5.6 and 5.4, woodpecker: 4.4 and 5.4, broken tree top: 5 and 0.8, conks: 0.6 and 1.5, uprooted Stumps: 0.6 (only in the managed compartment), cavities or scars 10 and 3.8. Results of Mann-Whitney test showed that there was only significant difference between the compartments in respect to their average number of cavity or scar trees. Although there were not significant differences between the two compartments in respect to their host trees number at different diameter classes, but the number at the managed compartment at diameter classes of 30 and 60 cm was greater than that one at the control compartment, whereas the number at 90 cm. diameter class at the control compartment was greater than that one at the managed compartment. Furthermore, Carpinus betulus in the managed compartment and Fagus orientalis in the control compartment were host of more microhabitats. Fagus orientalis was host of more diverse microhabitats in both compartments.