مطالعه توليد و هزينه خروج چوب با تراكتور كشاورزي (مطالعه موردي: جنگل‏كاري‏ هاي منطقه شيخ ‏‏نشين شفارود)

Production and Cost of Wood Extraction using Farm Tractor Case Study: Sheikhneshin Plantation Area in Shafaroud Watershed

تراكتورهاي كشاورزي ماشين‏هاي چندكاره‏اي هستند كه كاربرد زيادي به‏خصوص در كشاورزي و بهره‏برداري جنگل دارند. حمل به روش چوب كوتاه با استفاده از تراكتور كشاورزيِ مجهز به يدك‏كش از روش‏هاي خروج چوب است كه در جنگل‏كاري‏هاي شمال ايران مانند بسياري از نقاط ديگر دنيا رايج است كه طي آن گرده‏بينه‏هاي كوتاه از كنار كنده به محل دپو حمل مي‏شوند. در اين مطالعه، كه در عرصه‏هاي جنگل‏كاري منطقه شيخ‏نشين حوزه آبخيز شفارود انجام شده است، 69 نوبت چوب‏كشي با تراكتور كشاورزي مطالعه و پس از تعيين عوامل تاثيرگذار بر زمان چوب‏كشي، مطالعه زماني اجزاي يك نوبت چوب‏كشي براي تعيين مدل پيش‏‏بيني زمان آن انجام و هزينه توليد بهره‏برداري در ساعات كار مفيد و برنامه‏ريزي‏شده محاسبه شد. زمان چوب‏كشي تحت تاثير تعداد گرده‏بينه، حجم بار، و فاصله چوب‏كشي است. نتايج نهايي نشان داد متوسط تعداد بينه در هر نوبت چوب‏كشي 59 عدد، حجم بار 81/3 متر مكعب، و فاصله چوب‏كشي 202 متر است و با اين مقادير ميزان توليد ساعتي تراكتور كشاورزي در ساعات كار مفيد 66/5 متر مكعب و در ساعت كار برنامه‏ريزي‏شده 34/5 متر مكعب و هزينه واحد توليد با و بدون احتساب زمان‏هاي تاخير به‏ترتيب 88196 و 80354 ريال بود. نتايج اين مطالعه، همگام با تحقيقات پيش رو، با برآورد دقيق و با جزييات هزينه‏هاي بهره‏برداري به برنامه‏ريزان بهره‏برداري جنگل، مديران جنگل، و بهره‏برداران اجازه مي‏دهد تا با مقايسه، ماشين مناسب را انتخاب كنند.

Farm tractors are a multipurpose machine in many applications, especially in agriculture and forest logging activity. Short log skidding with farm tractors is one of logging systems in plantation area in north of Iran as in many other areas in the word. In forest logging operation, equipped farm tractor with trailer can be used to skid short logs from stump area to landing. In this study, that has been carried out in Sheikhneshin plantation area of Shafaroud watershed, 69 skidding cycle studied and, after determination of skidding affective factors, the elemental time study method was applied to develop the skidding time predicting model. The efficiency and unit costs of logging were calculation in the operational and scheduled working time for farm tractor operators. Skidding time was most affected by number of log per turn, volume per turn and skidding distance. The logging productivity was 5.66 m3/PH or 5.34m3/SH with an average log number pre turn 59, an average volume per turn 3.81m3, and the average forwarding distance 202m. The cost of skidding using with and without delays was 88196 and 80354 Rials per cubic meter, respectively. Result of this study consistent with the result of research in progress should provide forest manager, planner and logger with detailed and accurate logging cost estimators allow for comparison and selection of equipment.