عنوان مقاله :
بررسي بينامتني قرآن در مقامات همداني با تكيه بر دو مقامه قزوينيه و وعظيه
پديد آورندگان :
خرمي، مهدي نويسنده عضو هيات علمي دانشگاه حكيم سبزواري , , غفوريفر، محمد نويسنده دانشجوي دكتراي زبان و ادبيات عربي Ghafouri Far , Mohammad , نوكاريزي، علي نويسنده دانشجوي دكتراي دانشگاه حكيم سبزواري ,
اطلاعات موجودي :
فصلنامه سال 1392 شماره 12
كليدواژه :
بينامتنيت(تناص) , قرآن كريم , مقامه وعظيه , مقامه قزوينيه , بديع الزمان همداني
چكيده فارسي :
بينامتني، حاصل رويكرد زبان شناختي از حوزه نقد جديد در ادبيات است و به معناي ارتباط موجود ميان هر متن ادبي با متون قبل يا معاصر خود است. اين نظريه با شيوه هنرمندانه اي توسط ناقد فرانسوي«ژواليا كريستوا» در آغاز دهه60 قرن بيستم ميلادي ارايه گرديد. هرچند اين اصطلاح بينامتني در دهههاي اخير مطرح شده، اين پديده با همه انواع آن از ديرباز در ادبيات اسلامي كاربرد داشته است و شايعترين نوع اين پديده، كاربرد آيات، واژگان و معاني قرآني در آثار ادبي است. يكي از برجسته ترين مقامه نويسان عصر عباسي كه از قرآن تاثير بسياري پذيرفته و از آيات قرآني به شكل گسترده و متفاوت در خلال مقاماتش بويژه در دو مقامه وعظيه و قزوينيه بهره جسته، ابوالفضل احمد بن حسين همداني است. بدين منظور اين مقاله با روش تحليلي ـ توصيفي و با استقرا از آيات قرآن كريم در دو مقامه(قزوينيه و وعظيه) همداني در پي آن است كه با استفاده از تطبيق نظريه بينامتنيت بين دو مقامه مذكور با قرآن كريم، همراه با ارايه شواهد، به تشريح و تبيين تاثيرپذيري همداني از آيات و چگونگي كاربرد هنرمندانه آنها بپردازد. بررسي عمليات بينامتني اين دو مقامه گواه اين است كه همداني گاه الفاظ، مضمون و يا افكار آيه يا آياتي از قرآن كريم را منبع الهام خويش قرار مي دهد و بيشترين شكل بينامتني قرآني بكار رفته در دو مقامه او به صورت نفي متوازي (امتصاص) است.
چكيده عربي :
يعتبر التناص حصيله اتجاهات الدراسات اللسانيه في مجال النقد الادبي الحديث حيث يدلّ علي العلاقه الموجوده بين النص الادبي والنصوص المتاخره والمعاصره له. هذه النظريه اقترحت بصوره فنيه علي يد الناقد الفرنسي «جوليا كريستفا» في بدايه الستينيات من القرن العشرين. صحيح ان هذا المصطلح قد نشا في العقود الاخيره لكنّ استخدامه قد شاع في الادب الاسلامي منذ عهد بعيد متمثلاً في استعمال آيات القرآن ومفرداته ومعانيه. يعتبر ابوالفضل احمد بن حسين الهمداني من ابرز الكتّاب في مجال كتابه المقامه في العصر العباسي. وقد تاثر في مقاماته بآيات القرآن بصوره واسعه ومتنوعه. ونحن نحاول هنا القا الضو علي المقامتين (القزوينيه والوعظيه) لكي يتبين لنا تاثر الهمداني بالقرآن ولنستعرض كيفيه استخدامه للآيات القرآنيه. تجدر الاشاره الي انه بعد انْ تمّ دراسه علاقات التناص عبر المنهج الوصفي التحليلي قد اتضحّ لنا انّ الهمداني قد استلهم من الفاظ القرآن، مضامينه وافكاره واتضح ايضاً انّ تناصّ الامتصاص هو الاكثر شيوعاً من بين انواع التناص في مقامتيه هاتين.
عنوان نشريه :
لسان مبين (پژوهش ادب عربي)
عنوان نشريه :
لسان مبين (پژوهش ادب عربي)
اطلاعات موجودي :
فصلنامه با شماره پیاپی 12 سال 1392
كلمات كليدي :
#تست#آزمون###امتحان