شناسايي عوامل موثر بر كيفيت محيط مسكوني در محله هاي قديمي (مطالعه موردي: محله سنگلج تهران)

Study Of needs and Fulfillments Relationship In Metropolis oF Tehran

محيط سكونت با كيفيت، پشتيبان انواع فعاليت هاي انساني است. رشد سريع شهر نشيني در چند دهه اخير موجب افول ارزش هاي اين محيط?ها در بافت هاي قديمي درون شهرها شده است و اين فضاها ديگر تامين كننده نيازهاي انسان و بستر مناسب براي فعاليت هاي او نيستند. محله سنگلج به عنوان يكي از محله هاي قديمي تهران، در حال حاضر با مساله نبودِ كارآمدي و افت كيفيت محيط سكونت مواجه شده است. هدف اين مقاله سنجش كيفيت محيط مسكوني و شناسايي عوامل تاثير گذار بر آن در يك محله سنتي است. روش تحقيق در اين مقاله توصيفي- تحليلي بوده و سنجش محيط با استفاده از روش ايجاد نظام ارزيابي ادراكي بر مبناي ذهنيت ساكنان و نظام ارزيابي عيني محيط بر مبناي سنجش فيزيكي و كالبدي فضاست. يافته?هاي اين مقاله نشان مي?دهد كه شاخص كيفيت كل محيط در محله سنگلج (3.09) در حد متوسط است. آزمون t نشان دهنده معنادار بودن اختلاف كيفيت محيط با ميانه نظري و ميان دو بعد بررسي شده است. اين آزمون نشان مي دهد كه كيفيت ذهني و ادراكي محيط (2.84) كمتر از كيفيت عيني و فيزيكي (3.14) آن است. ميان زير شاخص هاي كيفيت ذهني و عيني محيط همبستگي زيادي وجود دارد. رگرسيون چند متغيره سلسله مراتبي نشان مي?دهد كيفيت مسكن بيش از كيفيت محله در تعريف كيفيت كل موثر است و زيرشاخص هاي اجتماعي-فرهنگي داراي بيشترين ميزان اثر گذاري (بر اساس ميزان B) در تعريف كيفيت محله هستند. تحليل فضايي نتايج نشان دهنده كاهش كيفيت با نزديك شدن به بازار در شرق محدوده است. براساس نتايج به دست آمده از ارزيابي ها اولويت هاي ذهني، عيني و تركيبي كيفيت محيط مسكوني نيز دسته بندي شدند.

Good residential environments are the supporter of human activities. Rapid growth of cities in last few decades caused to decline quality of environments in old districts of cities and these environments are not able to respond to the human needs. Sanglaj as an old neighborhood in Tehran now is faced with inefficiency and decline environmental quality. This Paper is seeking to assessment residential environmental quality and exploring its effective factors in an old neighborhood. The method used in this paper is using by establishing objective-subjective assessment system by user’s viewpoint and physical data. The results of the paper indicate residential environment quality in Sanglaj is about median (3.09). T-test shows meaningful differences between environmental quality and theoretical median and between two aspects. The test indicates objective quality (2.84) is lower than physical quality (3.14). There are correlations between objective and subjective sub-criteria. Hierarchical multiple regression indicates housing quality is more effective in defining quality and Social-cultural sub-criteria have most effects in overall neighborhood quality (based on B). Spatial analysis indicates quality declining near Bazaar in the east of neighborhood. Based on results of assessments objective and subjective problems and priorities indentified and proportional suggestions are showed.