بررسي شاخص هاي هويت فضاي شهري در بافت تاريخي (نمونه موردي: بازار كرمان)

Study of urban identity Indices in historical context (Case study: Kerman Traditional Market)

با نگاهي به بافت?هاي تاريخي اين نكته مشهود است كه شكل?گيري و حيات آن?ها بر پايه اصول خاص مرتبط با اقليم شهر و فرهنگ ايراني بوده و كالبد آن?ها كه در تداومي تاريخي، فرهنگي، اجتماعي و محيطي به صورتي هماهنگ و منسجم در آمده است؛ از اين رو، از شخصيّت و هويّت ويژه?اي برخوردار است. شخصيّت و هويّت شهر ايراني در مقطعي از حيات خود بر اثر تحوّلات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و در نتيجه تقليدهاي بي انديشه از مظاهر غربي و الگوهاي مدرن شهرسازي، كه در بيش تر موارد با هويّت اصيل ايراني ناسازگار هستند، كمرنگ شده است. سوالي كه در اينجا مطرح مي?شود اين است كه چگونه مي?توان هويّت را به فضاهاي شهري ايراني بازگرداند؟ راه احياي هويّت در شهر، حفظ تداوم فرهنگي ميان امروز، ديروز و فرداي شهر است. اين تداوم فرهنگي، كه از طريق شناخت مفاهيم و اصول سازمان دهي به فضاهاي شهري در شهرهاي تاريخي ايران و به?كار?گيري آن?ها در طرّاحي فضاهاي شهري جديد امكان پذير است، براي جامعه ما هويّت و اصالت را به دنبال خواهد آورد. مقاله حاضر مي?كوشد با شناخت ماهيّت هويّت و با رويكردي پديدارشناسانه بافت تاريخي بازار كرمان را كه از قدمتي ديرينه برخوردار است، تجزيه و تحليل كند. نتايج تحقيق حكايت از آن دارند كه تركيب مولفه?هاي هويّت بخش در سه بعد شكلي، معنايي و اجتماعي موجب شكل?گيري هويّت مكاني در فضاي شهري بازار در ساختار تاريخي شهر كرمان شده است. در طول زمان اين مفاهيم موجب استمرار عملكردي شبكه فضاهاي بازار شده است، به طوري?كه هم اكنون پس از گذشت ساليان متمادي بازار همه روزه پذيراي حضور اقشار مختلف اجتماعي است و هم?چنان به حيات فعّال اقتصادي خود ادامه مي?دهد.

Looking at the historical context, it is evident that their formation was based on certain principles associated with the climate of the city and Iranian culture and their bodies that integrated and coordinated in an environmental, social, cultural and historical continuity have a special character and identity. Iranian identity and character of the city at some point in their life has been fading due to social, cultural and economic developments and also an imitation of western manifestations and modern patterns of urbanization which are incompatible with noble Iranian identity. A question that arises here is that how to return identity back to Iranian urban spaces? Cultural continuity among past, present and future of the cities is the way to revive their identity. This cultural continuity which comes through understanding the concepts and urban spaces organizing principles in Iranian historical cities and also utilization of them in the design of new urban spaces will bring identity and originality to our community. This paper tries to analyze the historical context of the Kerman traditional market by a phenomenological approach and recognition of identity nature. The results indicate that the combination of identical components in 3 aspects: form, meaning and social caused spatial identity formation for market in the historical structure of Kerman. These concepts have led to the continuity of the market performance over time, so that the market is open to various group of community after years and still continue to survive economically active.