بررسي تنوع ژنتيكي ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) از طريق صفات مورفوفيزيولوژيك و نشانگرهاي مولكولي SSR

Evaluation of genetic diversity in bread wheat cultivars (Triticum aestivum L.) using morpho-physiological traits and SSR markers

وجود تنوع ژنتيكي شرط ضروري براي موفقيت در برنامه هاي به نژادي است. به منظور بررسي تنوع ژنتيكي از طريق برخي از صفات مورفوفيزيولوژيكي و نشانگرهاي SSR، 40 رقم گندم نان در يك طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه پژوهشي دانشگاه شهيد باهنر كرمان در سال 1390-1389 مطالعه شدند. ژنوتيپ هاي گندم نان براي تمامي صفات مورد بررسي تنوع ژنتيكي قابل ملاحظه اي نشان دادند. تعداد پنجه هاي بارور بيشترين همبستگي را با عملكرد دانه نشان داد. در آزمايش SSR از مجموع 10 آغازگر انتخابي، 9 آغازگر چند شكلي قابل توجهي نشان دادند. براي مجموع ژنوتيپ ها 31 نوار چند شكل با ميانگين 4/3 نوار به ازاي هر آغازگر مشاهده شد. هتروزيگوسيتي مورد انتظار كل جمعيت در تمام جايگاه هاي ژني به طور متوسط 36/0 ارزيابي شد و جايگاه ژني wmc 420 داراي بيشترين تنوع بر روي جمعيت مورد مطالعه بود. تجزيه كلاستر با استفاده از روش وارد انجام شد و ارقام بر اساس ميزان شباهت ها گروه بندي شدند. اطلاعات اين گروه بندي مي تواند در پروژه هاي به نژادي براي افزايش عملكرد در شرايط تنش مورد استفاده قرارگيرد.

Genetic diversity is a requirement for success in the breeding programs. In order to evaluate genetic diversity of 40 bread wheat genotypes through morpho-physiological traits and SSR markers, wheat genotypes were cultivated in Shahid Bahonar university research field in a randomized complete block design with 3 replications during 2011-2012. Wheat genotypes showed a considerable genetic diversity for all traits. Fertile tillers had the highest correlation with grain yield. In SSR experiment, 9 primers showed remarkable polymorphism. Considering all genotypes, 31 polymorphic bands with the mean of 3.4 per each primer were detected. The average expected heterozygosis was 0.36 for all loci. Wmc 420 had the highest diversity in evaluated population. Cluster analysis was performed based on Ward’s method and cultivars were classified based on the similarity. The cluster Information can be used in the breeding programs for yield improvement in drought prone environments.