تحليلي بر كاربري اراضي C.B.D در كلانشهرهاي ايران با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) نمونه موردي: منطقه هشت شهر تبريز

Analysing the land use of C.B.D iniran metropolises using geographic information systems (GIS) (case study: Eight regional of Tabriz city)

دسترسي عادلانه به كاربري‌هاي شهري و استفاده بهينه از كاربري‌ها يكي از مولفه‌هاي اساسي در توسعه پايدار و عدالت اجتماعي است. امروزه مفهوم زمين و فضاي شهري هم به لحاظ طبيعي و كالبدي و هم به لحاظ اقتصادي- اجتماعي تغيير كيفي پيدا كرده و در نتيجه ابعاد و اهداف كاربري اراضي نيز وسيع و غني شده است. لذا استفاده از زمين و فضا به عنوان يك منبع عمومي، حياتي و ثروت همگاني، بايد تحت برنامه ريزي اصولي انجام پذيرد. با توجه به اهميت اين موضوع، ما در اين پژوهش به بررسي و تحليل كاربري اراضي منطقه هشت شهر تبريز با توجه به ديدگاه‌هاي كمي و كيفي مطرح شده در اين زمينه مي‌پردازيم. در اين تحقيق، با روش توصيفي، تحليلي و اسنادي، مسايل و كمبودهاي كاربري‌ها به طور جداگانه به صورت كمي و كيفي، با لحاظ كردن شرايط اجتماعي، اقتصادي و كالبدي شهر بررسي شده و با استفاده از تكنيك‌هاي رايج در اين باره و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) به تجزيه و تحليل كاربري‌ها پرداخته شده است، نهايتاً راهبردهايي به منظور ساماندهي فضايي كاربري‌ها در وضع موجود با بهره گيري از روش استراتژيك SWOT ارايه گرديد. نتايج حاصل از ا ين مطالعه بيانگر آن است كه طرح‌هاي شهري اين منطقه به دليل وجود تنگناهاي قانوني و مقرراتي، عدم ارتباط مناسب بين سازماني، تداخل مديريتي، عدم توجّه به ارزشهاي موجود در منطقه، عدم توجّه به ويژگي‌هاي اجتماعي- فرهنگي و اقتصادي از كارايي لازم برخوردار نيستند. همچنين ارزيابي كمي كاربري اراضي شهر با توجه به سرانه‌ها و معيارها و همچنين ارزيابي كيفي آن در اين پژوهش، نشان دهنده آن است كه برخي از كاربري‌هاي موجود به لحاظ كمي و كيفي با استانداردها و ضوابط علمي منطبق نبوده و نامتعادل است.

Fair access to urban land-use and for optimal land-use is one of the fundamental components of sustainable development and social justice. Today concept of land and urban space in terms of both the natural-physical and economic-social change has been qualitative, therefore extent and purpose of the land-use is vast and rich. Therefore, usage of land and public space as a source of critical and public wealth (property), should be done by plan in principle. Considering the importance of this issue, in this study, we analyse land area of the eighth zone of tabriz according to the views expressed in quantitative and qualitative. In this study, with descriptive and analytical documents, analysed the quantitative and qualitative issues and deficiencies of land-use separately, with terms of social conditions, economic and structural facilities of the city, and common techniques and geographic information system (GIS) to analyse the land-use is used. Eventually strategies for the organization of space in the current situation using SWOT strategic approach are presented. The results of this study indicate that this area of the cityʹs plans do not meet the required performance because of legal and regulatory bottlenecks, lack of proper communication between the organization, management interference, lack of attention to values in the zone, lack of attention to features of social - cultural and economic. As well quantitative assessment of land use, considering the per capita and measures and qualitative evaluation of the study, indicate that some of existing land-uses are unbalanced and not consistent with scientific standards and criteria in terms of quantitative and qualitative.