بررسي هم حركتي بازده سهام شركت‌هاي حاضر در بورس اوراق بهادارتهران با استفاده از مدل APT

Analyzing Tock return movement in Tehran Stock Exchange Using APT Approach

در تحقيق حاضر اثر عوامل كلان اقتصادي بر بازده سهام شركت‌هاي حاضر در بورس اوراق بهادار تهران به منظور براورد نرخ بازده بدون خطرپذيري بررسي شد. براي انجام تحقيق از داده‌هاي بين سال‌هاي 1-1383 تا 12-1387 استفاده شد. نمونه تحقيق 48 شركت حاضر دربورس اوراق بهادار تهران بودند و اثر9 متغير كلان اقتصادي مانند صادرات، واردات، نرخ ارز، قيمت سكه طلا، قيمت نفت، شاخص بورس، حجم پول، تورم و تعداد پروانه‌هاي ساختماني بر بازده‌هاي ماهانه اين 48 شركت در طول مدت 5 سال بررسي شد. مدل انتخابي اين پژوهش، مدل چند متغيره قيمت‌گذاري آربيتراژ و روش استفاده شده در انجام اين تحقيق تحليل عاملي است. هدف از انجام اين تحقيق براورد نرخ بازده بدون خطرپذيري بازار سرمايه و اثر عوامل كلان اقتصادي بر بازده سهام شركت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران بود و نتايج حاصل از تحقيق نشان داد كه دليل هم حركتي بازده سهام تاثير عوامل كلان اقتصادي بر بازده سهام شركت‌ها مي‌باشد، به‌ طوري كه تورم و بازده شاخص بازار با يك وقفه در طول اين مدت بر بورس تهران تاثيرگذار بوده‌اند. هم‌چنين نرخ بازده بدون خطرپذيري به‌دست آمده از اين پژوهش در بازار سرمايه در طول اين 5 سال بيش‌تر از نرخ بازده بدون خطرپذيري مورد استفاده در بازار پول مي‌باشد.

In this paper, we considered the effects of macro-economic factors on stock returns in order to estimate the risk free rate of return. For doing so, we used monthly returns of companies from 2004 to 2008 and sample consisted of 48 companies, listed in tehran stock market and the effect of 10 macro-economic factors like Import, Export, Coin price, Oil price, M1, Inflation, Exchange rate, Index, Indext-1, and Construction permit on monthly stock returns was estimated for 5 years. Multi-factor model Arbitrage Pricing Theory (APT) and Factor Analysis method were used. The aim of this research was to clarify whether co-movement of stock returns was the result of macro-economic factors or not, and also to estimate the risk free rate of return. The results showed that co-movement of stock returns was due to different effects of inflation and indext with one period lag affected Tehran stock return during these 5 years, and the estimated risk free rate of return of stock market was more than the risk free rate of return of the monetary market.