مطالعه ي علل اقتصادي- اجتماعي موثر بر پديده ي تكدي گري؛مطالعه ي موردي در شهر مشهد

Analysis of Socio-Economic Factors Affecting Begging In the City of Mashhad

اين مقاله به مطالعه ي علل اقتصادي و اجتماعي تكدي گري در شهر مشهد پرداخته است . نويسندگان از رويكردهاي جامعه شناختي و سياست اجتماعي براي روشن شدن ابعاد مفهومي و نظري آن سود جسته اند و از روش كيفي و فنوني چون مصاحبه هاي عميق و نيمه سازمان يافته و مشاهده ي وضعيت ظاهري و شيوه ها و شگردهاي تكدي گري آن ها براي شناخت، تحليل و جمع آوري اطلاعات استفاده كرده اند. پديده ي تكدي گري با دو دسته عوامل مشتمل بر مستعد كننده هاي محيطي و عوامل مستقيم اثر گذار مرتبط است كه از طريق برانگيختن احساسات نوع دوستانه ي ترحم آميز عمل مي كند. يافته هاي پژوهش نشان داد كه عوامل مهمي چون ماهيت شهر مشهد از نظر مذهبي بودن و مهاجر پذيري و ويژگي ها ي متكديان مانند وضعيت جسماني نامناسب، سطح تحصيلات پايين، نابه ساماني خانوادگي، فقدان قابليت هاي پايه اي و فقر و بي كاري آنان از عوامل تعيين كننده اي بودند كه يك ديگر را تقويت مي كردند و به بروز شرايط درماندگي و پذيرش نقش تكديگري انجاميدند. همچنين مطالعه نشان داد كه پذيرش نقش تكديگري از طريق فرايند اجتماعي- رواني تحقيركننده ي عزت نفس عادي شده و استمرار پيدا كرده است. بنايراين، برخلاف نظرياتي كه متكديان را به بي همتي و رذيلت اخلاقي متهم مي كند ؛ براساس دستاوردهاي اين مقاله اين ها علل موخر و ثانويه اند و فقر و درماندگي و متغ يرهاي مرتبط نقش اساسي تر را در اين فرايند ايفا مي كنند.

This paper studies socio-economic factors affecting begging phenomenon in the city of Mashhad. So, sociological and social policy approaches are used to clarify theoretical and conceptual dimensions of panhandling. Also, qualitative method and related techniques such as in deep and unstructured interviews and observation (of ways of begging) are used to collect the research data and information. The study is based on the argument that the phenomenon of panhandling is concerned with two groups of factors including indirect (environmental enabling) and direct (individual) ones. The research findings indicate that such factors as the very identity of the city of Mashhad from the point of view of religiosity and immigration as well as features of the very beggars such as having an unfavorable physical state, the low level of education, family unfavorable situation, lack of basic capabilities, poverty and unemployment were determinant factors that intensified each other and led to the emergence of inability state and to the acceptance of begging role. The latter is also enforced and sustained through a socio and psycho humiliating process. On the contrary of the prevailing perspective that blames beggars in moral degradation and lack of laziness, the paper concludes that poverty and insolvency and related variables play higher roles in this process.