ارايه ي مدلي براي ارزيابي تاثيرات اجتماعي در صنعت نفت و گاز ايران

A Model for the Social Impacts Assessment in Iranʹʹs Oil and Gas Industry

تجربه ي سال هاي متمادي اجراي اقدامات توسعه اي بر اساس رويكردي عمدتاً اقتصادي و بدون ملاحظه تاثيرات زيست محيطي، فرهنگي و اجتماعي اي كه اين اقدامات بر جا مي گذارند، خوشايند نبوده است . اما امروز دريافته ايم كه اقدامات توسعه اي به سادگي به اهدافي كه براي آن ها در نظر گرفته مي شود دست نمي يابند و دست يافتن به اين اهداف نيازمند فراهم شدن شرايط اجتماعي خاصي است. حال كه توج?ه به ارزيابي تاثير ات اجتماعي اقدامات توسعه اي در كشور ما و در حوزه هاي مختلف مورد توج?ه قرار گرفته، شايسته است تا مدل ها وفرايندهايي مناسب براي آن طراحي شود. هدف اصلي اين مقاله تدوين دستورالعمل و مدلي براي ارزيابي تاثيرات اجتماعي در پروژه هاي صنعت نفت و گاز در كشور ايران است. روش به كار گرفته شده در اين مقاله اسنادي و كتابخانه اي و مقايسه اي- تطبيقي است. در واقع در اين مقاله با مرور اصول كلي ارزيابي تاثير ات اجتماعي و سپس شناسايي مقولات اجتماعي كه پيامد پروژه هاي صنعت نفت در مناطق عملياتي است با كمك تجربيات مشابه خارجي و مدل هاي به كارگرفته در آن ها مدل مناسبي با توج?ه به شرايط كشور و مناطق ميزبان تاسيسات نفتي پيشنهاد دهد. با توج?ه به طيف مسايلي كه صنعت نفت در زمينه ي مسايل اجتماعي مي تواند با آن ها روبه رو شود، فرصت مناسبي براي توسعه ي ارزيابي تاثيرات اجتماعي در پروژه هاي صنعت نفت وجود د ارد و تدوين مدلي مناسب براي انجام آن مي تواند كارآمدي اين حوزه از دانش را در كمك به مديريت مناسب توسعه ي صنعتي و هم چنين گسترش آن در بقيه ي عرصه هاي اقدامات توسعه اي نيز فراهم كند.

Long experience in implementation of developmental measures based on an economic approach and without considering the environmental, cultural and social impacts of these practices has not been desirable. However, it has been found that developmental measures do not meet their goals unless specific social conditions have been provided. As the social impact assessment of developmental measures in our country has been brought into focus in different fields, it is important that appropriate models and processes should be designed. The main purpose of this article is to develop a model and guideline for social impact assessment in oil and gas projects in Iran. The method used in this paper is documentary and comparative. We, first, reviewed the general principles of social impact assessment. Then, the social issues resulted from oil industry projects in oil fields have been identified and, considering the country’s condition and the oil facilities host regions, a suitable model has been offered. Considering the range of issues that oil industry can face, there is a good opportunity for the development of social impact assessment in oil industry projects. Expanding a suitable model for this purpose can promote the efficiency of this field of study, leads to industrial development management and support its function in other different developmental actions.