بررسي برخي ويژگي‌هاي آناتومي، شيميايي و فيزيكي چوب درخت مسواك (.Salvadora persica L) در منطقه زابل

Some anatomical, physical and chemical properties of toothbrush wood (Salvadora persica L.) grown in Zabol region

در اين تحقيق، برخي خصوصيات آناتومي، شيميايي و فيزيكي چوب درخت مسواك (.Salvadora persica L) از منطقه زابل استان سيستان و بلوچستان اندازه‌گيري شد. مطالعات آناتومي نشان داد كه اين گونه داراي آوندهاي كوتاه (با طول 4/180 ميكرون) با قطر متوسط، دريچه آوندي ساده و روزنه‌هاي بين آوندي متناوب است. پره‌هاي چوبي آن از نوع ناهمگن داراي سلول‌هاي خوابيده در مركز و چند رديف سلول مربعي ايستاده در حاشيه مي‌باشد. پارانشيم‌هاي طولي در مقطع مماسي به‌شكل مطبق و در مقطع عرضي با آرايش دور آوندي و پيوسته مشاهده شد. در چوب اين گونه، آبكش تو مانده وجود دارد. ميانگين طول، قطركلي، قطر حفره و ضخامت ديواره الياف به‌ترتيب برابر با 5/1898، 42/ 19، 2/8 و 6/5 ميكرون اندازه‌گيري شد. بررسي خصوصيات شيميايي نيز نشان داد كه چوب مسواك داراي ميانگين سلولز 5/33، ليگنين 5/21، مواد استخراجي محلول در استن 83/6 و نيز خاكستر 5/7 درصد مي‌باشد. نتايج همچنين نشان داد جرم ويژه اين چوب برابر با 49/0 است و ميزان حداكثر هم‌كشيدگي مماسي، شعاعي و طولي آن به‌ترتيب برابر با 4/7، 7/7 و 98/0 درصد مي‌باشد.

In this study, some anatomical, chemical and physical properties of Meswak (toothbrush) wood (Salvadora persica) grown in Zabol region, Sistan and Baluchestan province were investigated. Anatomical studies showed that this species has short vessels (180.4 µm in length) with intermediate diameter, simple perforation plate and alternative intervessel pits. Ray parenchyma is homogeneous and of the procumbent cell type. Axial parenchyma is storied as seen in the tangential section and resembles paratracheal confluent arrangement in the cross section. Included phloem was present in xylem. The average fiber length, diameter, lumen diameter and fiber wall thickness were measured as 1898.5, 19.4, 8.2 and 5.6 µm respectively. Chemical characteristics showed that toothbrush wood average cellulose, lignin, extractives and ash content amounts to about 33.5, 21.5, 6.8 and 7.5%, respectively. The results showed that the density of the wood is 0.49 gram/cm3 and the mean tangential, radial and longitudinal shrinkages of this wood are 7.4, 7.8 and 0.98 %, respectively.