شناسايي عوامل موثر بر فرآيند شكل گيري سيستم نوآوري فناورانه در كشور: الگويي مبتني بر نظريه برخاسته از داده

Identifying the Factors Affecting the Process of Technological Innovation System Formation in Iran: A Model Based on Grounded Theory

دستيابي به نوآوري‌هاي مستمر مستلزم ايجاد نوآوري به گونه‌اي نظام‌مند مي‌باشد. اين امر مستلزم شناسايي ماهيت فرآيندها و چگونگي پيدايش سازوكارهاي سيستم‌هاي نوآوري است. پژوهش حاضر با درك اهميت و نقش سيستم‌هاي نوآوري فناورانه در توسعه فناوري و با توجه به كمبود مطالعات پيشين در حوزه شناسايي عوامل تاثير‌گذار بر پيدايش اين گونه سيستم‌ها، در پي مفهوم‌سازي و پاسخ به اين سيوال مي‌باشد كه «عوامل موثر بر فرآيند شكل‌گيري سيستم‌هاي نوآوري فناورانه در ايران چه عواملي هستند و چگونه بر شكل‌گيري اين گونه سيستم‌ها تاثير مي‌گذارند؟». روش پژوهش اين پژوهش كيفي بوده و با استفاده از شيوه نظريه برخاسته از داده‌ها انجام شده است. در اين پژوهش مصاحبه‌هاي عمقي و هدفمند با 9 نفر از خبرگان آشنا به مفاهيم نوآوري فناورانه و سيستم‌هاي نوآوري در سه گروه دانشگاهي، سياست‌گذار و صنعتگر و به مدد روش گلوله برفي انجام شد. با استفاده از تحليل مصاحبه‌ها مشخص شد كه پنج گروه از عوامل زمينه‌اي، محيطي، ساختاري، كاركردي و راهبردي بر شكل‌گيري سيستم‌هاي نوآوري فناورانه در كشور موثرند كه در قالب 17 مقوله مجزا دسته‌بندي شدند. در پايان هم مكانيزم چگونگي تاثيرگذاري اين عوامل بر پيدايش سيستم نوآوري فناورانه در كشور در قالب يك مدل تجسمي ارايه شده است.

Achieving continuous innovation requires systematic innovation. This, in turn, is in need of identifying the nature of processes and mechanisms of the emergence of innovation systems. Given the critical significance and role of technological innovative systems in technological development and considering previous studies in the area of identifying the influential factors on the formation of such systems, this article tries to conceptualize the issue as well as to answer the questions "What are the factors affecting technological innovation systems formation in Iran?" and "How do they influence the formation of such systems?". The research method is qualitative conducted through Grounded Theory methods of data. Meanwhile, snowball method was applied to targeted depth interviews with nine academic experts, divided into three group including academicians, policy-makers and industrialists. Having analyzed the interviews, the results indicated that the most pivotal factors influencing the formation of technological innovation systems include: contextual, environmental, system structure, functional and strategic ones which could be categorized in 17 distinct categories. Finally, the impact of these factors on the formation mechanism of these systems was discussed in the form of a conceptual model.