بررسي تركيب هيات علمي گروه هاي پزشكي اجتماعي دانشگاه ها و دانشكده هاي علوم پزشكي كشور

Evaluation of Community Medicine Departments in Iran Medical Schools and Universities with respect to Faculty Members

مقدمه: آموزش نيروي انساني كارآمد نياز به دانش تخصصي و برنامه ريزي مناسب دارد. در طول دهه گذشته نقش علوم اجتماعي و ساير رشته هاي غيربيولوژيكي و غيركلينيكي در آموزش پزشكي پررنگ تر شده است. علي رغم توجهي كه به شيوه هاي جديد آموزش پزشكي و آموزش مبتني بر جامعه مي شود، هنوز اين نگرش بطور مطلوب در دانشگاه ها ايجاد نشده است. تحقيق حاضر به بررسي وضعيت تركيب هيات علمي گروه هاي پزشكي اجتماعي در سال 1382 با هدف به كارگيري دانش آموختگان رشته تخصصي پزشكي اجتماعي در گروه هاي ياد شده در دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور پرداخته است. روش ها : در اين مطالعه توصيفي- مقطعي، جامعه پژوهش را كليه گروه هاي پزشكي اجتماعي كشور تشكيل مي دادند. نمونه گيري به روش سرشماري انجام شد. جهت دستيابي به اهداف پژوهش، چك ليستي حاوي اطلاعات مربوط به پرسنل گروه ها تنظيم و به كليه دانشگاه علوم پزشكي كشور جهت تكميل ارسال گرديد. داده ها پس از گردآوري، با استفاده از نرم افزار SPSS و با بهره گرفتن از آمار توصيقي (فراواني مطلق و نسبي) مورد بررسي قرار گرفت. يافته ها: در كل گروه هاي پزشكي اجتماعي كشور، تعداد 318 نفر فعاليت داشتند كه از اين تعداد 209 نفر (7/65 درصد) عضو هيات علمي، 92 نفر (9/28 درصد) عضو غير هيات علمي و 17نفر (3/5 درصد) نامشخص بودند و تنها دانشگاه علوم پزشكي گيلان تعداد متخصص پزشكي اجتماعي آن در حد استاندارد بود. در 9 گروه پزشكي اجتماعي (32/24 درصد) متخصص اپيدميولوژي و در 11گروه (7/29 درصد) متخصص آمار حياتي در حد استاندارد وجود داشت. گروه هاي پزشكي اجتماعي كرمانشاه و شهيد بهشتي در رشته علوم رفتاري/ جامعه شناسي عضو هيات علمي داشتند و بقيه گروه ها فاقد اين رشته بودند. در مجموع دانشگاه ها 22 متخصص باليني در گروه هاي پزشكي اجتماعي بيشتر از حد استاندارد مشغول به خدمت بودند. نتيجه‌گيري: بسياري از گروه هاي پزشكي اجتماعي به جاي جذب نيروهاي هيات علمي مرتبط، براساس نياز گروه و استاندارد تعيين شده، رديف هاي هيات علمي گروه را با تخصص هاي باليني، گروه هاي بهداشتي و رشته هايي كه جز ساختار اين گروه نيستند، اختصاص داده اند.

Introduction: Training the efficient human resources needs different specialties such as economic, political, cultural, administrative and environmental sciences alongside proper educational planning. In the recent era, role of non-clinical and non-biomedical disciplines such as social sciences are more eventful. Traditional inpatient education canʹt fulfill recent medical studentsʹ needs and skills. This study was performed to determine the statue of Community Medicine Departments of all Medical schools and Universities in Iran with regard to their faculty members. This study has a focus on the status of Community Medicine Departments of all Medical Sciences schools and Universities of Iran with respect to their faculty members. Methods: In this descriptive cross- sectional study some aspects of educational and research processes in departments of Community Medicine in all Medical Universities affiliated to the MOH were analyzed, with a focus on their faculty members. The data was analyzed by SPSS soft ware. Results: There were 318 staffs in the Community Medicine Departments in all three classes of universities, 209 (65.7%) faculty and 92 (28.9%) non- faculty member and 17 (5.3%) were unkown. All these schools and universities except Guilan university of medical sciences had less Community Medicine Specialist than standard, epidmiology in 9 groups and Biostatistics in 11 groups had sufficient specialists respectively. Except for Beheshti and Kermanshah university of medical scineces, lack of sociologist and behavioural scientists as faculty member in community medicine department in all universities have been observed. At present, totally 22 clinical specialists serve as faculty member in all community medicine department in medical universities, this number is out of standard rate. Conclusion: most of medical universities in Iran serve irrelevant course in community medicine department without considering, group necessity, course relevancy, and determined standard. Key words: educational evaluation, community medicine, Teacher, Faculty member, community oriented medical education