بررسي رفتار چرايي بز نژاد ممسني در مراتع ييلاقي شهرستان بوانات

Studying on Grazing behavior of Mamasani goat in summer rangelands of Bavanat city

تحقيق حاضر با هدف مطالعه ارزش رجحاني برخي گونه هاي گياهي براي بز نژاد ممسني در مراتع شهرستان بوانات در شمال استان فارس انجام شد. ارزش رجحاني گونه هاي گياهي منطقه براي سه كلاس سني دام (يكساله، سه ساله و پنج ساله ماده) بوسيله روش زمان سنجي اندازه گيري شد. براي بررسي اثر سن دام، گونه گياهي و اثر متقابل آنها بر روي ارزش رجحاني گونه ها، از آزمون تجزيه واريانس دوطرفه استفاده شد، به‌طوري‌كه سن دام و گونه گياهي به‌عنوان عامل مستقل و ارزش رجحاني به‌عنوان عامل وابسته به مدل وارد شدند. نتايج نشان داد كه سن دام، گونه گياهي و اثر متقابل آنها تاثير معني داري بر ارزش رجحاني گونه هاي گياهي داشتند. گونه هاي Prangos ferulaceae و Poa pratensis داراي بيشترين ارزش رجحاني و خوشخوراكي (كلاس I) براي دام هاي جوان بودند. براي دام هاي بزرگسال گونه هاي Gundelia tournefortii، Acer cinerascens، Poa pratensis و Prangos ferulaceae بالاترين كلاس خوشخوراكي (I و II) را داشتند. ضمن اينكه گونه هاي Prangos ferulaceae، Acer cinerascens، Poa pratensis و Artemisia aucheri ارزش رجحاني مناسبي براي هر سه گروه دام داشتند. به‌طور كلي نتايج بيانگر وضعيت نامناسب تركيب پوشش گياهي مراتع اين منطقه در فصل پاييز است و گونه هايي از قبيل كيكم (Ac-cinerascens)، درمنه كوهي (Ar-aucheri) و باقيمانده هاي گياه جاشير (Pr- ferulaceae) به‌صورت لاشبرگ مي تواند نقش كليدي در تامين نيازهاي غذايي دام اين منطقه داشته باشد.

This study was conducted to evaluate the preference value of plant species for goats of Mamasani breed in rangelands of Bavanat city in the northern of Fars province. In this regard, by timing method (chronometer) preference value of plant species was measured for three age classes of livestock (one, three and five years old). In order to evaluate the effects of livestock age, plant species and their interactions on preference value of plant species Tow Way ANOVA test was applied, so the animal age and plant species were the independent factors and preference value was the dependent factor of the model’s input. Also One Way ANOVA test was used to examine the effect of interactions between age and plant species on preference value. The results showed that the age of the animal, plant species and their interactions have significant effects on preference values of plant species. For young animals species of Prangos ferulaceae and Poa pratensis had the highest pereference value and first class of palatability and for older animal species of Gundelia tournefortii, Acer cinerascens, Prangos ferulaceae and Poa pratensis had higher classes of palatability (I and II). Also the species of Prangos ferulaceae, Acer cinerascens, Poa pratensis and Artemisia aucheri had suitable preference values for all three age classes of the animals. In general, these results indicates poor statues in vegetation composition of the experimental field in autumn, and species such as Acer cinerascens and Artemisia aucheri and litter of species such as Prangos ferulaceae would have a key role in providing food for animals of this region.