تحليل نمونه وار ساختاري – كاركردي نمادهاي قدرت در اشعار خاقاني

A Sample Analysis on structural-functional Symbols of Power in Khaghani’s Poems

نمادهاي قدرت، رابطه اي مشخص با مفهوم قدرت و اسطوره هاي سياسي دارند. باورهاي سياسي، نمادهاي قدرت و مفاهيم اسطوره اي آنها را تامل برانگيز مي سازد. كاركردهاي مشترك همه نمادها و اسطوره هاي قدرت، در انسجام ساختاري آنها نمود مي يابد. نمادهاي قدرت و اسطوره هاي سياسي از مهم ترين مباحث انسان شناسي سياسي هستند. با توجه به جايگاه برجسته نماد و اسطوره در ادبيات، مي توان از منابع ادبي براي شناخت بهتر فرهنگ سياسي زمان هاي دور، در قالب مطالعه بينارشته اي و به طور موردي بررسي نمادهاي قدرت بهره برد. از ميان متون ادبي، قصايد فارسي بيشترين امكان را در اين زمينه فراهم مي كنند. اين قالب شعري در ارتباط مستقيم با مركز قدرت سياسي بوده و قالبي درباري محسوب مي شود. خاقاني از بزرگ ترين قصيده سرايان ادب پارسي و از دولت مردان دربار شروان شاهان است و نمادهاي قدرت و فرهنگ سياسي در اشعار وي نمود چشم گيري دارند. اين مقاله به بررسي نمادهاي قدرت در اشعار و قصايد خاقاني شرواني و تحليل آنها بر اساس نظريه كاركردگرايي ساختاري مي پردازد تا چگونگي انسجام ساختاري نمادهاي قدرت، مفاهيم و انديش ههاي نهفته در آنها و كاركردهاي مشتركشان را مشخص سازد و سرانجام با تحليل شواهد شعري، وضعيت ساختار قدرت سياسي دوران شاعر را نشان دهد.

There are certain relationship among the symbols of power and the power concept as well as political myths. The symbols of power and their mythical meaning are coneptualized through political believes. The common functions of all symbols and myths of power revise in their structural coherence. This essay tries to research and analyze the symbols of power in the Khaghani’s poems according to structural functional theory in order to show the structural coherence of power symbols, their meaning and their common function. In this regard through the analysis of his poems, we will try to provide a clear image of the structure of political sphere and power structure in the poet’s period.