ارتباط گلاكونيت‌زايي و كلسيتي شدن با تغييرات نسبي سطح آب دريا در رسوبات سيليسي آواري- كربناته سازند آيتامير (كرتاسه مياني)، حوضه كپه داغ

The relation between glauconitization and calcite cementation with the relative sea level changes in the mixed silisiclastic- carbonate sediments of Aitamir Formation (Mid-Cretaceous), Kopet-Dagh basi

دو فرآيند دياژنزي گلاكونيتي شدن و تشكيل سيمان كلسيتي و ارتباط آنها با تغييرات سطح آب دريا در رسوبات سيليسي آواري- كربناته سازند آيتامير (آلبين- سنومانين) در حوضه كپه داغ مورد بررسي قرار گرفته است. واحد ماسه سنگ تحتاني، شامل تناوبي عمدتاً از ماسه سنگ و بين لايه‌هاي شيل- آهك و واحد شيل فوقاني، دو بخش عمده رسوبات اين سازند را تشكيل مي‌دهند. ماسه سنگ‌هاي واحد تحتاني از نظر تركيب و ارتباط آنها با تغييرات سطح آب دريا به دو دسته رخساره‌هاي پيشرونده و پسرونده تقسيم مي‌شوند و بر اين اساس، مسير‌هاي دياژنتيكي مختلفي را نشان مي‌دهند. در رخساره‌هاي پيشرونده پوسته‌هاي فسيلي تجمع يافته‌اند كه با پيشرفت دياژنز تحت سيماني شدن وسيع قرار گرفته و در طي مراحل دفن حداقل فشردگي را تحمل كرده‌اند. در ماسه سنگ‌هاي پسرونده كه داراي مقادير كمتري پوسته‌هاي فسيلي هستند سيمان كلسيتي به ميزان محدود مشاهده مي‌شود و فرآيند فشردگي تاثير بيشتري داشته است. سيمان كربناته و گلاكوني در سازند آيتامير در دسته رخساره‌هاي پيشرونده (TST) و به خصوص در زير سطح حداكثر سيلابي (MFS) و در زير سطح پيشروي (TS) مشاهده مي‌شوند. در صورتي كه در رسوبات دسته رخساره‌هاي پسرونده (HST) اساساً مقادير بسيار كمتري سيمان كلسيتي و گلاكوني وجود دارد. علاوه بر اين دسته رخساره‌هاي پيشرونده و سطح حداكثر سيلابي با گلاكونيت‌هاي رسيده و خيلي رسيده مشخص است.

Two diagenetic processes of glauconitization and calcite cementation and relation those to sea level changes in the siliciclastic-carbonate sediments of the Aitamir Formation (Albian-Cenomanian) in Kopet-Dagh basin have studied. The lower sandstone unit consists of mainly sandstone intercalated with shale and limestone and the upper shale units are two major sediments of this formation. The sandstone of the lower unit based on composition and their relations with sea level change subdivided into two transgressive and regressive facies and in this relation, show different pathways of the diagenesis. In the transgressive facies display by high content of the shell remains, with development in diagenesis shows extensive cementation and a little compaction during burial stage. In the regressive sandstone, characterized by little skeletal elements, display little calcite cements and high burial compaction. The glauconitic grains and calcite cementation in the Aitamir Formation concentrated in the transgressive facies and especially in the maximum flooding surface and transgresive surface. Whereas, in the regressive facies the glauconitic grains and calcite cementation is principally low. Moreover, the transgressive system tract and maximum flooding surface is characterized by mature and high mature glauconitic grains.