بازتاب تغيير معيشت مغول در معماري عصر ايلخانان

The Reflection of the Changes in the Lifestyle of Mongols in the Architecture of the Ilkhanid Era

چكيده خواست اصلي اين مقاله ارايه نظرهايي در جهت تطبيق معماري بناهاي اواخر دوره ايلخانان با تمايلات كوچرويي است. ساكنان آسياي مركزي از ديرباز چندين بار به صورت مهاجر يا مهاجم به سرزمين‌هاي همجوار خود وارد شدند. مغولان آخرين گروه از مهاجريني بودند كه پس از ترك ماواي خود، به سرزمين‌هاي چين و ايران رهسپار شدند. تعامل ساكنان سرزمين‌هاي جديد با مهاجمين تاثيرات متقابلي به همراه داشت. مطالعه معماري و شهرسازي عصر ايلخانان و تغيير معيشت آنان دريچه‌اي به تاثيرات متقابل ساكنان بومي ايران و مهاجمين مغول است. از يك سو معماري اين دوره دچار تحولي شگرف گرديد، به طوري كه برخي از انديشمندان معماري قرون هفتم و هشتم هجري را عصر شكوفايي معماري و شهرسازي مي‌دانند و از سوي ديگر ابنيه اين دوره، نشانگر تحول اجتماعي مغولان در ايران است. مساله پژوهشي اين مقاله بررسي سير استحاله فكري كوچرويي به يكجانشيني و انعكاس تفكر كوچرويي بر بنيان شهرها و معماري دو مجموع عمراني شنب غازان و مجموعه سلطانيه است، كه با استمداد از منابع تاريخي سعي بر تبيين آن دارد.

The Reflection of the Changes in the Lifestyle of Mongols in the Architecture of the Ilkhanid Era F. Allahyari H. MirJafari R. Ranjbar Abstract Main purpose of this paper is to present observation in regards to architectural design for the second period expansion of the Ilkhanid era (Ghazan & Uljaytu). Inhabitance of central Asia had migrated or conquered bordering lands many times. Mongolians were the last group of migrant that settled in China and Iran. Tolerance of new land inhabitance of migrants had equal benefits for both side. An example of this mutual benefit is change in Mongolians’ barbaric lifestyle and new architectural design in Iran. Study of architectural design and city building in the Ilkhanid era opens a window into mutual benefits between local Iranian people and Mongolian migrants. On one hand architectural design of this period have a big problem since some scholars of seven and eight century referred to this era as period of big architectural development and city building; on the other hand this is the period of tolerance for Mongolian influence in Iran. This observation relays on historic facts and tries to replace expansion thoughts with focus on conquerors and kingdoms.