شيخ الريّيس قاجار و انقلاب مشروطه

Constitutional Revolution and Sheikh Alraiis Qajar

چكيده هدف پژوهش حاضر بررسي نقش ابوالحسن ميرزا- شيخ الرّييس قاجار- در انقلاب مشروطه است. اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي و بر پايه منابع كتابخانه اي و با رويكرد تاريخي به بررسي فعّاليت‌هاي شيخ الرّييس قاجار مي پردازد. يافته ها و نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه با وجود شاهزادگي شيخ و منتسب بودن به خانواده قاجار، در طول حيات خود همواره به مخالفت با حكومت استبدادي قاجار پرداخته است. شيخ از جمله رجال منورالفكري است كه به هر دو رويه بورژوازي غرب يعني استعمار و استفاده از علوم و فنون غربي توّجه كرده است. شيخ الرّييس معتقد بود كه بين دين اسلام و علوم و فنون غربي منافاتي وجود ندارد و عامل انحطاط ايران را در فقدان وحدت بين مسلمانان و استبداد سلاطين و استعمار خارجي مي دانست. همكاري با علماي مشروطه خواه، چون سيد عبدالله بهبهاني و سخنراني هايي كه بر ضد سلاطين قاجار انجام مي داد در راستاي مخالفت هاي وي با استبداد بود كه به بازداشت و شكنجه ي وي توسط عمال حكومتي در باغشاه منجر گرديد. مخالفت با قرارداد 1907 و 1919 را هم مي-توان به عنوان نمادهايي از مبارزات وي عليه استعمار قلمداد كرد.

Abstract Aim of this study is to assess the role of Abolhassan Mirza- Sheikh Alraiis Qajar in Constitutional Revolution. This paper is done through analytical- descriptive method based on library sources and a historical procedure. It studies the works and activities of Sheikh Alraiis Qajar. Findings and results of this study show that in spite of being a prince and being assigned to Qajar Family, he always worked against authoritarian government of Qajar, he is one of intellectuals who focused deeply on two forms of western Bourgeoisie. That is colonization and using the science and technologies of west. He believed that there is no disagreement between Islam and science and technologies of west. He stated that reason of decline in Iran is lack of unity among the Muslims and authority of the kings and foreign Colonization. Cooperation with Constitutional thinkers such as Seied Abdallh Behbahany and his speech against Qajar lurkers led to his imprisonment and punishment by the rulers in Bagheshah. Opposition with contracts of 1907 and 1919 are symbols of disagreement against Colonization.