بررسي ويژگي هاي شغل دبيري تربيت بدني بر اساس مدل JCM

The Investigation of Job Characteristics of Physical Education Instructors Based on JCM Model

هدف از اين تحقيق بررسي ويژگي‌هاي شغل دبيري تربيت بدني بر اساس مدل JCM بود كه بر اساس آن، نگرش دبيران تربيت بدني نسبت به پنج ويژگي دروني شغل و رابطه آن‌ها با نيازهاي رشد شغلي و رضايت شغلي بررسي شد، كليه معلمان تربيت بدني استان گلستان (457 نفر) به استثناي معلمان جديدالاستخدام سال 90-1389 به صورت تمام شمار جز نمونه تحقيق قرار گرفتند، ولي 430 نفر (1/94درصد) به سه پرسشنامه نگرش نسبت به شغل، نياز به رشد و رضايت شغلي پاسخ دادند. روايي اين ابزارها به وسيله 15 نفر از متخصصان تربيت بدني تاييد و پايايي آن از طريق روش آلفاي كرونباخ به ترتيب براي پرسشنامه نگرش شغلي (88/0=r)، نياز به رشد (88/0=r) و رضايت شغلي (82/0=r) تاييد شدند. نتايج نشان داد كه دبيران به ترتيب پنج ويژگي بازخورد شغلي، هويت وظيفه، تنوع مهارت، اهميت وظيفه و استقلال را در شغل خود اولويت‌بندي كرده‌اند (05/0p?). البته اين ويژگي‌هاي شغلي بالاتر از حد متوسط قرار داشتند. با اين كه بين اين ويژگي‌ها با نيازهاي رشد شغلي و رضايت شغلي معلمان رابطه معني‌داري مشاهده نشد، ولي رابطه اين پنج ويژگي‌ با توان بالقوه انگيزشي معلمان تربيت بدني مثبت و معني دار بود (68/0=R تا 33/0=R). همچنين نتايج رگرسيون نشان داد كه بهترين پيش‌بيني كننده رضايت شغلي دبيران، ويژگي بازخورد شغلي بود (18/0=2R)، ولي ويژگي اهميت وظيفه اثر منفي و معني‌داري بر رضايت شغلي دبيران داشت. البته اين رابطه‌ها از طريق نيازهاي رشد شغلي دبيران تربيت بدني تا حدود 08/0 واريانس تعديل شدند (01/0p?). همچنين علي‌رغم اين كه ويژگي اهميت وظيفه اثر منفي بر رضايت شغلي دبيران گذاشت، ولي اثر مثبت و معني‌داري بر نيازهاي رشدي داشت. بنابراين ويژگي‌هاي دروني شغل مي‌توانند بر انگيزش و نيازهاي رشدي معلمان اثر بگذارند و احتمالاً رضايتمندي آن‌ها، هم به حالات روان‌شناختي مهم در مدل JCM و هم به جنبه‌هاي بيروني شغل وابسته است.

The aim of this study was to investigate the job characteristics of physical education instructors based on JCM model and also the attitudes of physical education instructors towards five job internal characteristics and their relationships with Growth Need Strength (GNS) and job satisfaction. All physical education instructors in Golestan province (N=457), except for those who were employed between 2010 and 2011 participated in this study as the sample, but only 430 subjects (94.1%) filled out the questionnaires of the attitudes towards the job, growth need strength (GNS) and job satisfaction. Validities of these questionnaires were verified by 15 physical education professors, and their reliabilities were assessed by Cronbach’s alpha as r=0.88 for job attitude questionnaire, r=0.88 for growth need strength questionnaire and r=0.82 for job satisfaction questionnaire. The results showed that physical education instructors prioritized the five characteristics of job feedback, task identity, skill variety, task significance and autonomy respectively in their jobs (P?0.05). These characteristics were above the average level. Although there was no significant relationship between these characteristics and job growth needs and job satisfaction, there was a significant positive relationship between these five characteristics and subjectsʹ potential motivational competence (R=0.68 to R=0.33). Moreover, the results of regression test showed that job feedback was the best predictor of job satisfaction (R2=0.18) while task significance had a significant negative effect on job satisfaction. It should be mentioned that these relationships were balanced up to 0.08 of variance by job growth needs (P?0.01). Also, although task significance had a negative effect on job satisfaction, it had a significant positive effect on growth needs. Therefore, job internal characteristics can influence the motivation and growth needs of instructors and their satisfaction may depend on not only the important psychological conditions in JCM model but also job external aspects.