بررسي تعامل فكري و سياسي شيخ مفيد با حاكمان آل بويه

THE Study of Mufid political and intellectual interaction with gowernors of Buveyhid

امراي آل بويه كه ايراني الاصل و شيعه دوازده امامي بودند، بيش از يك قرن توانستند بر خلافت عباسي و بغداد چيره شوند و از لحاظ اجتماعي، فكري و فرهنگي خدمات شاياني در ايران و عراق انجام دهند و ضمنا فضاي مناسبي را براي فعاليت هاي مذهبي و علمي شيعيان فراهم آوردند، چنان چه در اين ايام علما و فقهاي بزرگ شيعي مانند شيخ مفيد، شيخ صدوق و سيد مرتضي مشغول تدريس و تعليم بودند. در مقاله حاضر نحوه تعامل يكي از بزرگترين فقهاي شيعي يعني شيخ مفيد با امراي بويهي مورد بررسي قرار گرفت، اين بررسي نشان مي دهد كه شيخ از سويي به عنوان يك عالم برجسته شيعه با برگزاري جلسات مباحثه و مناظره، تدوين كتب بسيار و تربيت شاگردان در جهت پويايي فقه و كلام شيعي كوشيد و از سويي بر حسب شرايط زمانه با حاكمان وقت كه داراي تمايلاتي شيعي بودند داراي ارتباط و تعامل البته بصورت محدود بود و در نزد برخي از امراي بويهي مانند عضدالدوله جايگاه بالايي داشت اما در عين حال شيخ مفيد در نيمه دوم زندگي اش كه مصادف با ضعف امراي آل بويه و قدرت گيري مجدد خلفاي عباسي و در نتيجه تضعيف موقعيت شيعيان بود و در پي درگيريهاي متعدد شيعي و سني سه بار تبعيد گشتند.