بررسي ميزان توجه كتاب هاي درسي درباره ياددهي توانش هاي زندگي براساس تحليل محتوا

A qualitative approch to the extent of the school booksʹ attention to the instruction of life skills

چكيده آموزش توانش‌هاي زندگي يكي از مهم‌ترين اهداف برنامه‌ريزي درسي در كشور ما است. هدف از پژوهش حاضر تحليل محتوايي كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي از نظر تعداد تصاوير، توضيحات، تمرين‌ها و تكاليف، فعاليت‌هاي كلاسي و گروهي مرتبط با مولفه‌هاي مطرح شده براي توانش‌هاي زندگي و همچنين بررسي محتواي جنسيتي اين كتاب‌ها است. روش مورد استفاده در اين پژوهش تحليل محتوايي بوده و جامعه و نمونه پژوهش (نمونه تمام‌شمار) شامل 35 جلد (در 8 عنوان) كتاب دوره ابتدايي تاليف شده در سال 1386 است. ابزار مورد استفاده شامل سيستم مقوله‌بندي و رمزگذاري متغيرها و خرده‌متغيرها يا به عبارت ديگر فهرست وارسي است. يافته‌ها نشان داد بيشترين سهم محتواي كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي در قالب توضيحات كلامي و به ترتيب در قالب تصوير، تمرين و تكليف، فعاليت گروهي و كلاسي و به ميزان كمي در ساير قالب‌ها بوده است. همچنين مشاهده شد زنان در 2/7 درصد و مردان در 9/24 درصد از محتواي كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي مطرح شده‌اند. بر اين اساس مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه محتواي اين كتاب‌هاي درسي از نظر جنسيتي نابرابر بوده و نياز به بازنگري دارد.

A qualitative approach to the extent of the school books’ attention to the instruction of life skills Y. Abedini, Ph.D.? S. Faramarzi, Ph.D.? One of the chief goals of lesson planning in our country is to instruct the life skills. The current research aims to analyze the content of elementary textbooks regarding number of the pictures, explanation, exercises and tasks, group and class activities concerned with considered components for life skills and examine the gender content of these books as well. The method of the study is content analysis, the population and the research sample include 35 series (in eight titles) compiled elementary textbooks in 1386. The instrument consists of categorizing system, coding variables and micro variables; in other words it is checklist. The data showed most share of the elementary textbooks’ content have been in the form of verbal explanation, respectively image, exercise and tasks, class and group activity and less in other forms. Also, it was found that women have been considered 7.2% and men 24.9% in elementary textbooks’ contents. Consequently it can be concluded that the content of these textbooks have been unequal concerning gender and they need to be revised. Keywords: qualitative research, life skills, textbooks, gender content. Contact information: y.abedini@edu.ui.ac.ir