دانش ب هعنوان محصول فرهنگي: از جامع هشناسي معرفت علمي ) SSK ( تا مطالعات فرهنگي علم ) )CSS

Knowledge as a Cultural Product: From the Sociology of Scientific Knowledge to the Cultural Studies of Science

ويژگي عمده جامع هشناسي معرفت و علم جديد تاكيد بر فرهنگ و تحليل فرهنگي در مطالعات علم و فناوري است. در اين مقاله به بررسي دو حوزه مطالعاتي م يپردازيم كه جامع هشناسان جديد علم و فناوري در آن تحلي لهاي فرهنگي خود را ارايه داد هاند. اين دو حوزه عبارتند از: جامع هشناسي معرفت علمي و مطالعات فرهنگي علم.جامع هشناسي معرفت علمي، نخستين مكتبي است كه محتواي دروني معرفت علمي را مستعد و منقاد تحلي لهاي فرهنگي و جامع هشناختي م يكند. در مكتب SSK ، پي شفرض اصلي اين است كه «معرفت علمي تماما قراردادي است ». بر اين اساس، طرح و ارزيابي نظري هها و دعاوي علمي، معلول علايق اجتماعي و گرايشات فرهنگي است، ب هطور يكه نظري ههاي علمي ابزار ياند براي توجيه، مشروعيت بخشيدن، ترغيب و اقناع.در اوايل دهه 90 ، با بحران ب هوجود آمده در تبيينات جامع هشناسي معرفت علمي و انتقادات مطرح شده نسبت به آن، موضوعيت كلي اين حوزه به ب نبستي جدي رسيد و ابتكار در مطالعات علم به جه تگير يهاي نظري متفاوتي از جمله مطالعات فرهنگي واگذار شد. مطالعات فرهنگي علم بر خلاف جامع هشناسي معرفت علمي، به رد «تبيين » م يپردازد و ب هجاي آن بر «معنا » و «درك » تاكيد م يكند. ب هعبارت ديگر، مطالعات فرهنگي به مشاجره قديم ياي بازگشته است كه بين رويكردهاي تفسيري و هرمنوتيك و رويكردهايي كه جامعيت قانو ننگر را در امتداد خطوط اثبا تگراتر دنبال م يكنند، درگرفته بود. اين حوزه نوظهور بر اين مسيله تاكيد م يكند كه بايد براي تعي نناپذيري، ب يثباتي، ابهام و تفاوت نقش مه متري در علم قايل شد. مطالعات فرهنگي علم، تغيير از جامع هشناسي معرفت علمي به يك فرهن گگرايي نوين را بنياد نهاد.

The main characteristic (feature) of the sociology of knowledge and science is its emphasis on the culture and cultural analysis within the scientific and technological research. This study concerns with the study of two research fields in which new sociologists of science and technology have presented their cultural analysis. These two fields include: sociology of scientific knowledge and cultural studies of science. Sociology of scientific knowledge is the first school of thought which makes the content of scientific knowledge inclined to and compliant with the cultural and sociological analysis. In SSK, the main presupposition is that “the scientific knowledge is totally arbitrary.” Accordingly, the design and evaluation of scientific theories and claims are the consequence of social interests and cultural inclinations (trends), in a way that the scientific theories become a tool for the justification, legitimating, encouragement and contentment. At the early 1990s, with the rise of crisis (chaos) within the explanations of sociology of scientific knowledge and a flood of criticism against it, the whole subjectivity of the field came to a standstill (reached an impasse) and the initiatives in scientific research were replaced by different theoretical orientations like cultural studies. In contrast to the sociology of scientific knowledge, the cultural studies of science concerns with the rejection of “explanation” and, instead, focuses on the “meaning” and “understanding”. In other words, it has come back to an old dispute between explanatory and hermeneutic approaches and those which pursue the regulative (legalistic) comprehensiveness along the more positivistic lines. This emerging field emphasizes the issue that the uncertainty, instability, ambiguity (vagueness) and difference must be given a more important role in sciences. Cultural studies of science gave rise to a change from the sociology of scientific knowledge to a new culturalism.