نگاهي گذرا به چالش‌هاي موجود در آموزش دانشگاهي دوره كارشناسي پرستاري ايران

A Glimpse in the Challenges in Iranian Academic MS Nursing Education

مقدمه: شكل‌گيري مفهوم پرستاري ساخته و پرداخته نظام آموزشي است. با اين حال آموزش پرستاري ايران تا به امروز با فراز و فرودهاي بسياري مواجه بوده است؛ امروزه با گذر پرستاري از رشته‌اي به عنوان فن، به پارادايم پرستاري به عنوان علم و هنر، آموزش پرستاري در ايران نيز شكل دانشگاهي به خود گرفته است اما كيفيت پرستاري و نحوه انتقال دانش به بالين پرستاري با چالش‌هاي بسيار جدي رو به رو شده است. در اين مطالعه به كنكاش چالش‌هاي موجود در حيطه اساتيد، دانشجويان، برنامه دروس و محيط آموزش پرستاري مي‌پردازيم. روش‌ها: مقاله حاضر مقاله مروري از نوع Narrative است كه با جست و جوي منابع كتابخانه‌اي و مقالات منتشر شده در سال‌هاي 1990 تا 2013 ميلادي در ارتباط با آموزش دانشگاهي پرستاري ايران انجام شد. موتورهاي جستجوگر استفاده شده در اين مطالعه شامل: Elsevier، Wiley، PubMed، Iran Medex، SID و Medlib بود. در مجموع 60 مقاله مختلف در اين زمينه استخراج شد و سپس بنا به تناسب مقالات يافته شده با چالش‌هاي آموزش دانشگاهي پرستاري، از 19 مقاله در اين مطالعه استفاده شد. نتايج: مهمترين چالش‌هاي آموزش پرستاري بدين شرح بود: مفاهيم پايه و اساسي پرستاري در برنامه دوره كارشناسي پرستاران وجود ندارد و پارادايم بيومديكال غالب در برنامه دروس، دانشجو را به طرف دستيار پزشك شدن سوق مي‌دهد. نگرش حرفه‌اي مدرسان پرستاري ايران با وضعيت ايده آل فاصله بسياري دارد و تصوير دانشگاهي كه توسط اساتيد پرستاري ارايه مي‌شود با تصوير باليني پرستار همسان نيست. دانشجويان پرستاري نيز نگرش مناسبي به حرفه خود ندارند به طوري كه پرستاري را يك شغل مي‌دانند، نه يك حرفه مشخص و در حال تكامل. محيط دانشگاهي هم به نوبه خود نه تنها توسعه‌دهنده تفكر انتقادي نيست بلكه در مواردي به عنوان عامل سركوب‌كننده نيز مطرح مي‌شود. نتيجه‌گيري: پي آيند برنامه‌هاي آموزشي ناكارآمد در ايران مواردي مانند: نقصان دانش كاربردي در مواجهه با موارد واقعي بيماران در بالين و ابهام دانشجويان در مورد آموزش دانشگاهي؛ ناهماهنگي كادر آموزشي و درمان و عدم مشاهده چهره واقعي پرستاري توسط مددجو و جامعه است. موارد پيشگفت لزوم سرمايه‌گذاري بيش‌تر بر رفع اين چالش‌ها و تغيير در آموزش دانشگاهي پرستاري از مناظر مختلف را نشان مي‌دهد.

Introduction: Nursing concepts has been developed and made in academic education. Nursing education in Iran has experienced many ups and downs by far. Once viewed as a technical discipline, nursing has changed to the paradigm of nursing as a science and as an art. It has become a university discipline in Iran also but the quality of nursing care and clinical knowledge transfer faced serious challenges. In this study we explore the challenges in four areas of teacher, student, lesson plans, and teaching environment. Methods: This review article was developed through searching scientific databases and literature published during 1995-2013 on academic education of nursing discipline in Iran. Search engines and databases used in this study were Elsevier, Wiley Blackwell, PubMed, Iran Medex, SID, and Medlib. Totally 60 articles in this field were retrieved and according to their appropriateness with challenges in academic nursing education, 19 articles were used in the study. Results: The most important challenges in nursing education were as follows: there are no fundamental concepts of nursing in lesson plans in bachelors’ level and the dominant biomedical paradigm in lessons, moves students toward becoming a physician assistant. Professional attitude of nursing teachers are far different from ideal conditions expected in nursing and the academic image provided by teachers is not identical to a clinical nursing image. Nursing students also do not have an appropriate attitude toward their own profession to the extent that they know nursing as a job, and not as an evolutionary specific profession. Academic environment also, not only doesn’t develop critical thinking but also suppresses this ability. Conclusion: The consequences of ineffective academic education in Iran are: lack of applicable knowledge for dealing with real clinical situation, students confusion about university education; inconsistency of the academic staff with clinical staff, and failure to view the proper image of nursing by clients and community. With regard to the before mentioned challenges, it seems necessary to invest on academic nursing education in order to solve these problems.