مروري نقادانه برمقالات تحقيقاتي كيفي در مرحله داوري مجلات: يك مطالعه كيفي توصيفي اكتشافي

A Critical Review of Qualitative Articles in Journals’ Review Process: a Descriptive Exploratory Study

مقدمه: محققان ايراني به شكل روزافزوني به انجام تحقيقات كيفي و انتشار مقالات منتج از آن در حوزه سلامت، علاقه پيدا كرده‌اند. با اين وجود مطالعه‌اي نقادانه بر مقالات كيفي در مرحله داوري مجلات ايراني يافت نشد. هدف اين پژوهش مروري نقادانه بر مقالات كيفي در مرحله داوري مجلات بود. روش‌ها: اين مطالعه كيفي از نوع توصيفي اكتشافي در يك دوره زماني بين سال‌هاي 1387 تا 1392 انجام شده است. بيش از 110مقاله كه از سوي چند مجله ايراني براي داوري به نويسنده اين مقاله ارسال شده بود، مورد تحليل كيفي قرار گرفت. موضوعات اين مقالات عمدتا در ارتباط با پرستاري، مامايي و آموزش در علوم پزشكي بود. تحليل داده‌ها با استفاده از دو مرحله كدگذاري باز (open coding) و محوري (axial coding) اشتروس و كوربين (Strauss and Corbin) انجام شد. نتايج: مشكلات شايع موجود در مقالات مورد بررسي، عدم بيان خلا (چالش) در مطالعات قبلي، عدم بيان تجارب قبلي يا علايق پژ‍‍وهشگر و فقدان يك پيام جديد يا جذاب بود كه تحقيق در واقع براي انتقال آن پيام انجام شده است. از مشكلات ديگر مي‌توان به انتخاب روش‌شناسي نامناسب، عدم ذكر جزييات كافي از روش‌هاي مورد استفاده و بالاخره عدم اشباع كافي طبقات اصلي اشاره كرد. نتيجه‌گيري: مشكلات طبقه‌بندي شده در مقالات مورد بررسي كاملاً با يكديگر مرتبط است به نحوي كه يك مشكل منجر به توسعه مشكل ديگر شده است. علاوه برمسايل مربوط به نگارش مقاله، بسياري از مشكلات به مرحله اجراي عمليات تحقيق مربوط مي‌شد. يافته‌هاي اين مطالعه مي‌تواند به عنوان راهنماي محققان جهت انجام و گزارش بهتر نتايج طرح‌هاي تحقيقاتي كيفي مورد استفاده قرار گيرد.

Introduction: Iranian researchers have increasingly been interested in conducting qualitative research studies in health system and publishing related articles. However, no research study was found to critically analyze qualitative articles in the review process of Iranian journals. The aim of this study has been to critically review qualitative articles in the review process of journals. Methods: This descriptive exploratory qualitative study was conducted from 2007 to 2014 and more than 110 articles that were sent by some Iranian journals to the author of this article for a blind review were qualitatively analyzed. The subject of these articles was mainly related to nursing, midwifery and medical education. Data was analyzed through two phases of open coding and axial coding of Strauss and Corbin. Results: Some problems in reviewed articles included lack of a clear statement about the challenge (gap) in previous research studies, not mentioning researchers’ experiences or interests and having no new or attractive message for which the research was actually conducted. Others problems included irrelative methodology, not detailed description of used methods, and not enough saturation of main categories. Conclusion: Results indicated that problems categorized in reviewed articles were completely interrelated in a way that one problem has led to development of another one. In addition to issues related to article writing, many problems turned back to the conducting phase of the research project. Findings of this study might be used as an instruction for researchers to better conduct qualitative research studies and publish related findings.