روند تغيير شاخص هاي تنوع و تراكم پرندگان آبزي و كنارآبزي زمستان گذران تالاب هاي هورالعظيم و شادگان (1385 تا 1388)

Study on Changing Trend of Wintering Waterfowls and Waders in Hoor Al-Azim and Shadegan Wetlands (2007-2010)

به منظور بررسي روند تغيير شاخص هاي تنوع و تراكم پرندگان آبزي و كنارآبزي زمستان گذران در تالاب هاي هور العظيم و شادگان، داده هاي سرشماري هاي نيمه زمستانه انجام گرفته توسط اداره كل حفاظت محيط زيست استان خوزستان در دوره 1388-1385، مورد تحليل قرار گرفت. شاخص هاي تنوع سيمپسون، شانون-وينر، غناي گونه اي مارگالف و منهينك، يكنواختي گونه اي سيمپسون و كامارگو و تراكم در سال هاي مختلف براي گونه هاي آبزي و كنارآبزي در هر تالاب محاسبه و سپس مقايسه گرديد. بيشترين و كمترين مقدار شاخص تنوع سيمسپون در تالاب هورالعظيم به ترتيب در سال هاي 86 و 88، 810/0 و 416/0 و در تالاب نيز شادگان در سال هاي 87 و 88، 908/0 و 878/0 مشخص گرديد. از نظر شاخص يكنواختي سيمپسون بيشترين و كمترين يكنواختي در تالاب هورالعظيم به ترتيب در سال هاي 86 و 87، 146/0 و 063/0 و براي تالاب شادگان نيز در سال هاي 86 و 88، 290/0 و 178/0 تعيين گرديد. بيشينه و كمينه تراكم (قطعه در هكتار) در دوره بررسي در تالاب هورالعظيم به ترتيب به سال هاي 86 و 88، 52/9 و 17/0 و در تالاب شادگان نيز به سال هاي 86 و 87 با 99/3 و 15/0 اختصاص داشت با اين حال روند كاهشي در تالاب هورالعظيم محسوس تر از شادگان بود. تعداد گونه هاي كنارآبزي در هر دو تالاب همواره بيشتر از گونه هاي آبزي بود (به جز سال 86 در هورالعظيم)، اما فراواني پرندگان آبزي همواره بيشتر از كنارآبزيان بوده است. به نظر مي رسد تالاب هاي هور العظيم و شادگان از نظر مهيا كردن منابع تغذيه اي براي گونه هاي آبزي، قابليت بهتر و بيشتري داشته اند و اين مسيله نيز با مشاهده بيشتر فراواني پرندگان آبزي نسبت به گونه هاي كنارآبزي در هر دو تالاب نمود پيدا كرده است. به نظر مي رسد نيز شرايط بهتر براي پرندگان مهارجر به تالاب شادگان اختصاص داشته باشد كه هم فراواني آبزيان و كنار آبزيان بيشتري داشته است.

To survey the changing trend of heterogeneity and density indices of the wintering waterfowl and wader birds within the Hoor Al Azim and Shadegan wetlands the data of birds census that were collected in 2010-2007 by the Department of Environment of Khuzestan Province, were analyzed. Simpson and Shannon-Wiener indices of heterogeneity, Margalef and Menhink indices of richness, Simpson and Camargo indices of evenness and the density were calculated in different years and wetlands for the waterfowls and waders then compared. The most and least amount of Simpson index in Hoor Al Azim calculated for 2008 and 2010 by 0.810 and 0.416 and also for Shadegan wetland the these rates were 2009 and 2010 by 0.908 , 0.878 respectively. Also in Hoor Al Azim for Simpson index of eveness, most and least rates were defined for 2008, 2009 by 0.146 and 0.063 respectively. Also theses amounts for Shadegan were for 2008 and 2010 by 0.290 and 0.178. Dring the study period in Hooa Al Azim the most and least rates of density belonged to 2008 and 2010 with amount of 0.52 and 0.17 and in Shadegan theses were for 2008 and 2009 with 3.99 and 0.15 respectively however the decreasing trend in Hoor Al Azim was more clearer. The numbers of wadersʹ species in two wetlands were more than water fowls (except of 2008 in Hoor Al Azim), but the water fowls frequency always was more than waders instead. It seemed that Hoor Al Azim and Shadegan wetlands have a more suitable condition in preparing food resources for water fowls than the waders and this have emerged by the more number of water fowls in two wetlands. Better condition for maintaining migrating birds looks to belong to Shadegan wetland which has had more number of water fowls and waders either.