تحليل كيفي رودخانه قزل اوزن در حوضه آذربايجان شرقي به كمك شاخص كيفي آب NSF

Evaluation of Water Quality in Ghezel-uzan River in Eastern Azarbayjan Using National Sanitation Foundation

رودخانه قزل اوزنازارتفاعات چهل چشمه استان كردستان سرچشمه گرفته وپس ازجذب رودخانه‏هاي متعدددرجنوب استان گيلان به رودخانه شاهرودپيوسته وتشكيل رودخانه‏اي به نام سفيدرودمي‏دهندودرنهايت به درياي خزرمي‏ ريزد. اين رودازجهات مختلف موردتوجه است،نخست اينكه رودخانه قزل اوزن درپايان حوضه آذربايجان شرقي به درياچه سدشهريارختم مي‏شودودوم اينكه بردرياچه سدسفيدرودودرنتيجه زيست بوم ايندوآبگيراثرگذاراست،ازطرفي خودرودخانه نيزبه عنوان يك تالاب داراي ارزش واهميت است. بررسي شاخص كيفيآبNSFكه نتايج آن بصورت خيلي بد،بد،متوسط،خوب وعاليگزارش مي‏شود، بررسي درهشت ايستگاه درحوضه آبخيزقزل اوزندراستان آذربايجان شرقي درسالهاي 1389 و 1390 دردوفصل كم آبي(تابستان) وپرآبي(زمستان)،نشان مي‏دهدكه درفصل كم آبي درايستگاه دوم كيفيت آبرودخانه بداست،كه به ويژه كدورتوBOD5ازعوامل اثرگذارآنمي‏باشند،درايستگاه يك(آيدوغموش)وسه(شهرچاي)درهردوفصل ودرايستگاه هشت(قزل اوزن)درفصل كم آبي،كيفيت آبرودخانه خوب استكه مجدداهمين دوپارامتراثرگذارترينند،بنابراين كنترل ايندوپارامترمخصوصاباكنترل ورودآب باران وفاضلاب به رودخانه بسيارمفيدخواهدبود.درفصل پرآبي درايستگاه هشت ودرمابقي ايستگاه‏هادرهردوفصل شاخص كيفيمت وسط است. درهيچ فصلي ودرهيچ ايستگاهي شاخص درحدخيلي بدوعالي قرارنمي‏گيرد. دراكثرايستگاه‏هاكيفيت آب درفصل پرآبي بهترازفصل كم آبي استوهمچنينTSدرهردوفصل نقش كاهنده كيفيت آب راداردومراقبت ازرودخانه به منظوركاهش ورودآلودگيTSبه آن ضرورت مي‏يابد. تاثيركليفرم مدفوعي بركاهش كيفيت آب نيزنشان ازآلودگي احتمالي رودخانه باپساب‏هاي شهري است كه نيازمندكنترل است. در مجموع آب اين رودخانه در اكثر موارد بدون تصفيه قابل شرب نيست، اما مناسب اهدافي همچون شرب ماهيان غير حساس، شرب احشام، كشاورزي و مقاصد تفريحي مي باشد

Ghezel-uzan is a river from Chehel-cheshme-Kurdestan to Caspian sea, it joints to several rivers and then in south of Gilan they createSefidrood river. And then raid Caspian sea. Effect of this river on two lake of dam, include lake of sefidrood dam and lake of shahriar in the end of eastern Azarbayjan zone, and so itʹs effect on the ecosystem of them is an important point. On the other hand itself as a lagoon is so important. In this research we use NSF water quality index, that shows results in five ranges(very bad, bad, medium, good and great). We use parameters pH, TS, phosphate, nitrates, BOD5, FC and turbidity, that were detected with standard methods in eight stations for two period of time, then we used NSF calculator for determine NSF amounts. Results show that in high water duration in second station water quality is bad, that turbidity and BOD5 are most important reasons of this occurrence, however other reasons are effective. In both reasons station one and two, and station eight in less water season, water quality indices are in range good, that again these parameters were most effective. So these parameters controlling , specially with rain water controlling and wastewater controlling, will be so useful. In high water season in station eight and in other station in both seasons water quality is medium, in nor season and non station water quality are not in ranges great and very bad. Almost results of high water season are better than other season. Also TS in both seasons is a reason of reducing amount of water quality, so, its controlling especially in raining will be necessary. As FC is effective on reducing water quality index, its possible that the river is polluted with domestic wastewaters, that needs to control.