تأثير آموزش استفاده از پيك‌فلومتر و پيگيري با پيامك، بر خودكنترلي بيماري آسم

Education of How-to-Use Peak Flow Meter and Following up via SMS on Asthma Self-Management

زمينه و هدف: آسم يكی از شايع‌ترين بيماری‌های مزمن در جهان است. 5/6 ميليون نفر در ايران مبتلا به آسم می‌باشند. كنترل مطلوب آسم به آموزش وابسته است. در برنامه آموزشی استاندارد، خودكنترلی نقش بسيار مهمی دارد. اين مطالعه با هدف تعيين ميزان تأثير آموزش استفاده از پيك‌فلومتر و پيگيری با پيامك، بر خودكنترلی بيماری آسم انجام يافته است. روش بررسی: اين تحقيق يك مطالعه نيمه تجربی از نوع كارآزمايی بالينی تصادفی‌سازی شده است. جامعه مورد مطالعه بيماران مبتلا به آسم مراجعه‌كننده به درمانگاه ريه بيمارستان‌های امام خمينی و شريعتی از خرداد تا مهر 1389 بود. حجم نمونه 98 نفر و نمونه‌گيری به روش آسان (در دسترس) صورت گرفت و نمونه‌ها به طور تصادفی و با روش بلوك‌بندی دوتايی به دو گروه آزمون (47=n) و شاهد (51=n) تقسيم شدند. در گروه آزمون دو جلسه آموزشی با محتوای بيماری آسم و پيك‌فلومتر برگزار گرديد و بيماران عدد پيك‌فلوی خود را از طريق پيامك، به مدت 12 هفته به پژوهشگر ارسال نمودند. همچنين هر هفته به صورت تلفنی، بازخوردی از جانب پژوهشگر مبنی بر ميزان كنترل بيماری به بيماران ارايه گرديد. به گروه شاهد، آموزشی ارايه نشد. ابزار گردآوری اطلاعات، تست كنترل آسم بود كه قبل و بعد از مطالعه (3 ماه)، تكميل و دو گروه با هم مقايسه شدند. برای تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌های آماری كای‌دو، من‌ويتنی، تی‌تست و Kolmogorov-Smirnov استفاده گرديد. يافته‌ها: نتايج آزمون تی‌مستقل نشان داد كه بعد از مداخله اختلاف آماری معناداری بين دو گروه تجربه و شاهد از نظر كنترل بيماری آسم وجود دارد (002/0=p) كه نشان‌دهنده تأثيرگذار بودن مداخله می‌باشد. نتيجه‌گيری: آموزش استفاده از پيك‌فلومتر و پيگيری با پيامك، باعث ارتقای خودكنترلی بيماری آسم می‌شود. با توجه به نقش مهم پرستاران در امر آموزش به بيمار، از يافته‌های اين پژوهش می‌توان به طور گسترده‌ای جهت آموزش به بيماران مبتلا به آسم در انجمن آسم و آلرژی ايران، كلينيك‌ها و مراكز درمانی، استفاده بهينه كرد.

Background & Aim: Asthma is one of the most prevalent chronic diseases worldwide. About 6.5 million people suffer from asthma in Iran. The Effective strategy to control asthma is related to education. The self-management has a major role in the standard education program. This study aimed to assess the effect of education on using peak flow meter and follow up via SMS on asthma self management. Methods & Materials: This study was a quasi-experimental controlled clinical trial. The samples included 98 patients, suffering from asthma referred to the pulmonary clinic in Imam Khomeini and Shariati hospitals. Patients were selected using convenient sampling method and were randomly assigned into the experiment (n=47) and control (n=51) groups through blocking method. Two educational sessions were held in the experiment group about how-to-use peak flow meter. Accordingly, the patients in the experiment group sent their peak flow rates via SMS to the researcher within 12 weeks. The researchers provided feedback to the patients about their asthma control via phone, weekly. Patients in the control group did not receive any education. Data were collected using the Asthma Control Test before and three months after the intervention. Data were analyzed using the statistical tests of Chi-square, Mann-Whitney, Independent t-test and Kolmogorov-Smirnov. Results: There was a significant statistical difference between the two groups of experiment and control in terms of asthma control (P=0.002). Conclusion: The education using peak flow meter and following up via SMS promotes asthma self-management. With regard to the significant role of nurses in patient education, educating patients with asthma by nurses is recommended at the Iranian Society of Asthma and Allergies clinics and medical centers.