تاثير مقادير مختلف نيتروژن بر رشد و عملكرد دو رقم كلزا در دو خاك شور

Effect of Different Amounts of Nitrogen on Growth and Yield of Two Canola Cultivars (Brassica napus L.)in Two Saline S0ils

در استان قم سطحي معادل 2000 هكتار به كاشت كلزا اختصاص يافته كه بيش از نيمي از اين اراضي به درجات مختلفي از مشكل شوري منابع آب و خاك رنج مي برند. نيتروژن يكي از مهمترين عناصر ضروري كلزا به ويژه در شرايط شور مي‌باشد. اطلاعات دقيق در خصوص تغذيه ي نيتروژني كلزا در شرايط شور وجود ندارد. به منظور بررسي اثر مقادير مختلف نيتروژن بر رشد و عملكرد دو رقم كلزا در شرايط شوري مختلف آب آبياري و خاك، در سال زراعي 86-1385 دو آزمايش مزرعه اي در دو نقطه از بخش قمرود استان قم اجرا گرديد. شوري آب آبياري و خاك سطحي مزرعه ي اول به ترتيب 5/5 و 8/5 دسي زيمنس بر متر و در مزرعه دوم به ترتيب 3/8 و 1/8 دسي زيمنس بر متر بود. در هر مزرعه، آزمايشي با شش سطح نيتروژن و دو رقم كلزا به صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. كرت هاي فرعي شامل 6 سطح نيتروژن (صفر، 45، 90، 135، 180 و 225 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره) و كرت هاي اصلي شامل كلزا، رقم هاي Hyola-401 وPF بود. نتايج نشان داد با افزايش سطح نيتروژن مصرفي تا سطح 225 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در هردو سطح شوري آب آبياري و در هر دو رقم، عملكرد دانه، شاخساره گياهي و عملكرد روغن بطور معني‌داري نسبت به شاهد و نيز ديگر سطوح افزايش يافت در حالي كه درصد روغن دانه كم شد (p < 0.05). رقم هايولا در هر دو شوري آب آبياري داراي برتري نسبي در خصوص عملكرد و درصد روغن دانه نسبت به رقم PF بود. برهمكنش رقم در سطوح نيتروژن مصرفي معني دار نبود. بالا ترين عملكرد دانه در هر دو شوري آب آبياري در سطح 225 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به دست آمد، اگرچه در مورد رقم PF، در شوري بالاتر، بين سطح 225 و 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار اختلاف معني داري در سطح 5% آزمون دانكن مشاهده نشد.

In Qom province, two thousand hectares are under canola cultivation, of which more than half suffer from different degrees of soil and water salinity. Nitrogen is one of the most important nutrients necessary for canola, especially in saline condition. There is no precise information about N nutrition for canola in saline condition. In order to study the effect of different N rates on growth and yield of two cultivars of canola in saline condition, during 2006-2007, two field trials were conducted in two sites in Qomroud district of Qom province. In the first farm, irrigation water and soil salinity levels were, respectively, 5.5 and 5.8 dS.m-1, and in the second site, the corresponding salinity levels were 8.3 and 8.1 dS.m-1. In each site, the trial was conducted with six levels of N and two canola cultivars in a split plots experiment with randomized complete blocks design and three replicates. Sub plots included nitrogen in six levels (i.e. 0, 45, 90, 135, 180 and 225 kg N. ha-1 as urea source) and the main plot was allocated to two canola cultivars, namely, Hyola-401 and PF varieties. The results showed that, for both cultivars and both irrigation water salinity levels, increasing N level up to 225 kg N. ha-1 enhanced seed yield, dry mater, and oil yield significantly (p < 0.05) in comparison with the control ( no nitrogen application) and as well as the other N levels; however, the seed oil content decreased (p < 0.05). The Hyola-401 variety had comparative preference to PF variety in seed yield and oil content. Interaction between varieties and N levels was not significant. The highest seed yield was obtained in 225 kg. N. ha-1 at both salinity levels, whereas in PF variety in second salinity level, there was no significant difference between 180 and 225 kg. N. ha-1 at 5% level in Duncan test.