اثر غلظت كادميم و سرب اضافه شده بر زيست فراهمي آن ها در خاك هاي مختلف

Effect of Cadmium and Lead Concentrations on Their Bioavailability in Different Soils

زيست فراهمي فلزات سنگين يكي از فاكتورهاي كليدي مورد استفاده در ارزيابي خاك هاي آلوده مي باشد. در اين پژوهش اثر غلظت و زمان بر زيست فراهمي كادميم و سرب اضافه شده به يك خاك اسيدي و سه خاك قليايي بررسي شد. به نمونه هاي خاك پنج غلظت متفاوت كادميم و سرب اضافه شده و در رطوبت 85 درصد ظرفيت مزرعه به مدت يكسال در دماي ثابت 25 درجه سانتي گراد خوابانده شد. در فواصل زماني معين نمونه ها براي اندازه گيري كادميم و سرب قابل استخراج به روش DTPA برداشت شد. نتايج نشان داد تعييرات زيست فراهمي كادميم و سرب در ابتدا شديد بوده و سپس كند مي شود. الگوي تغييرات زيست فراهمي كادميم و سرب در غلظت هاي مختلف به استثناي 5000 ميلي گرم بر كيلوگرم سرب مشابه بود. زيست فراهمي كادميم و سرب اضافه شده به خاك هاي آهكي پس از يك سال به طور ميانگين 4/50 و 57 درصد كاهش يافت و اين مقدار در خاك اسيدي به ترتيب 4/35 و 42 درصد بود. كادميم و سرب قابل استخراج با افزايش مقدار كادميم و سرب اضافه شده به خاك افزايش يافت ولي در محدوده غلظت مورد پژوهش اين افزايش براي كادميم خطي و براي سرب غيرخطي بود. همچنين، مقايسه ضرايب تبيين ((R2 نشان داد معادله اصلاح شده پروبرت لارسن برازش مناسب را به داده ها دارد (001/0 > p ،99/0 تا 92/0 R2=)

The objective of this study was to investigate the effect of time and concentration on bioavailability of added Cd and Pb to one acidic and three alkaline soils. The soils were treated with five different concentrations of Cd and Pb and incubated at 85% field capacity and constant temperature of 25 ° C for one year. Samples were taken at certain intervals and extracted by DTPA method. Results showed that decrease in Cd and Pb bioavailability were initially rapid followed by a slower rate at longer time. Time dependence of Cd and Pb bioavailability in different concentrations had a similar pattern, except for 5000 mgPb kg-1. After one year, the bioavailability of soil-added Cd and Pb decreased 50.4% and 57 % in alkaline soils and 35.4% and 42% in acidic soil, respectively. bioavailability increased with increasing soil-added Cd and Pb levels, but this increase was linear for Cd and nonlinear for Pb. Comparison of coefficients of determination (R2) showed that the modified Probert- Larsen equation was able to describe the results (R2=0.92 to 0.99, p < 0.001).