تعيين كسر آبشويي باغ هاي پسته شمال اردكان با استفاده تركيبي از تعيين‌گر جبهه رطوبتي و القا گر الكترومغناطيس

Determination of Leaching Fraction in Ardakan Pistachio Orchards through Integration of Wetting Front Detector and Electromagnetic Induction Devices

كسرآبشويي (LF)، يكي از پارامترهاي كليدي در مديريت آبياري اراضي شور محسوب مي‌شود كه اندازه‌گيري و پهنه‌بندي مقادير واقعي آن مشكل و پرهزينه است. در اين تحقيق كه در 62 هكتار از باغات پسته اردكان در غرب استان يزد و در سال 1391 انجام شده است، با استفاده تلفيقي از دستگاه‌هاي تعيين‌گر جبهه رطوبتي (WFD) و القا گر الكترومغناطيس (EM38) اقدام به تهيه نقشه كسر آبشويي شده است. بدين منظور ابتدا دستگاه WFD در 24 نقطه از منطقه مطالعاتي نصب و با جمع‌آوري زه‌آب عبوري از ناحيه ريشه، ويژگي‌هاي شيميايي زه‌آب (ميزان كاتيون‌ها و آنيون‌ها، هدايت الكتريكي) و همچنين كسر آبشويي اين نقاط تعيين شد و مورد ارزيابي قرار گرفت. با نمونه‌برداري از خاك اين نقاط و تعيين شوري عصاره اشباع (ECe)، ارتباط بين شوري خاك و كسر آبشويي به صورت رابطهLF=f(ECe) مشخص شد. به طور همزمان از القا گر الكترومغناطيس (EM38) استفاده شد و نقشه شوري خاك منطقه مطالعاتي تهيه گرديد. با اعمال معادله مذكور بر نقشه شوري خاك، نقشه كسر آبشويي منطقه مطالعاتي ترسيم و سپس تفسير گرديد. تجزيه شيميايي نمونه‌ها نشان داد كه همانند آب آبياري، يون هاي غالب زه‌آب خروجي از ناحيه ريشه، يون‌هاي سديم و كلر با مقادير نسبي 6/71 و 6/74 درصد مي‌باشند. همچنين مشخص گرديد كه بين شوري خاك و جز آبشويي ارتباط آماري معني‌داري وجود داشته (R2=0.67 و RMSE=0.054) و مي‌تواند نقشه كسر آبشويي را با دقت قابل قبول تهيه كند. نتايج نشان داد كه كسر آبشويي در شمال، شمال‌شرقي، جنوب‌شرقي و جنوب‌غربي منطقه مطالعاتي كمتر و در جنوب و مركز آن بيشتر بوده است. نقشه مذكور كه منعكس‌كننده مديريت آبياري در منطقه مطالعاتي است، مي‌تواند در برنامه‌ريزي و بهبود مديريت‌هاي فعلي آبياري در باغات پسته منطقه مطالعاتي مورد استفاده قرار گيرد.

Accurate measurement and mapping of leaching fraction (LF), as a key parameter in saline irrigation management, is a time consuming and expensive process. This research was carried out in 62 ha of Ardakan pistachio orchards of Yazd province in 2012 for measuring and mapping of LF through integration of the data obtained from Wetting Front Detector (WFD) and Electromagnetic induction (EM38) devices. For this purpose, 24 WFDs were installed in the region to extract root zone leachate waters and to measure their electrical conductivities (ECdw) as well as chemical constituents (Cl, Na, K, Ca and Mg). Soil samples were also collected in these points for ECe measurements. Additionally, ECe in 90 points were measured with the aid of EM38 and used for mapping of soil ECe. After calculation of LF as ECiw/ECdw, relationships between LF and soil ECe was modeled as LF=f(ECe). After statistical evaluation of the equation, it was applied to the ECe map to generate final LF map. Drainage water analysis showed that Na and Cl were the dominant ions in leachate waters (71.6% and 74.6%, respectively), as well as in irrigation water. Also, good agreement was found between LF and soil ECe values with R2=0.67 and RMSE=0.054, which led to generation of final LF map. This map, as a demonstration of irrigation management, can be used for planning of irrigation and also improvement of existing management strategies in the studied area.