گستره رژيم‌هاي ارزي ميخكوب‌شده در جهان:بررسي منافع و مضار آن با تاكيد بر كشورهاي صادركننده نفت

The Range of Pegged Exchange Rate Regimes: A Review of Their Advantages and Disadvantages Emphasizing on Oil Exporting Countries

مطالعه حاضر كه به روش توصيفي تدوين شده به اشكال مختلف رژيم ارزي ميخكوب پرداخته و نشان مي‌دهد اين نوع از ترتيبات ارزي كه از بيشترين كاربرد بين كشورهاي جهان برخوردارند در كشورهاي صادركننده نفت مورد استفاده قرار مي‌گيرد. از مهم‌ترين مزاياي استفاده از اين رژيم ارزي، كنترل نوسان‌هاي نرخ ارز، مهار تورم، ايجاد لنگر قيمتي براي تجارت كالا و تسهيل زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري خارجي است. با اين حال به‌دليل جهاني شدن و همپيوندي رو به پيشرفت بازارهاي مالي جهان هزينه‌هاي رژيم‌هاي ارزي ميخكوب در حال افزايش است و بسياري از كشورهاي داراي چنين ترتيباتي به رژيم‌هاي شناورتر گرايش يافته‌اند. در ادامه، به بررسي رژيم ارزي ايران پرداخته و نشان مي‌دهيم به‌رغم رژيم‌هاي ارزي متفاوت اعلام‌شده از سوي بانك مركزي ايران طي 35 سال گذشته همواره ترس از شناوري و گرايش به شيوه‌اي از ميخكوب نرخ ارز وجود داشته و عدم تعديل تدريجي نرخ اسمي ارز متناسب با نسبت تورم داخلي و بين‌المللي با افزايش پلكاني آن در مقاطع 10 ساله همراه بوده است. در نهايت، در اين مقاله ضمن تاكيد بر تامين الزامات رژيم ارزي شناور مديريت شده و با توجه به اينكه هدفگذاري و كنترل تورم، استقلال بانك مركزي و تعديل نرخ اسمي ارز متناسب با نسبت تورم داخلي و خارجي به‌عنوان گزينه مناسب عنوان شده كه احتمالاً حتي گزينه ميخكوب شدن به سبدي از ارزها و نفت براي ايران به مراتب بهتر از رژيم ارزي شناور مديريت‌شده مي‌باشد، اما به‌دليل عدم رعايت الزامات آن در عمل به ميزان قابل‌توجهي به ميخكوب كردن نرخ ارز گرايش نشان مي‌دهد.

The present paper reviews the various forms of pegged exchange rate regimes and shows that these types of exchange arrangements are the most used ones in the world, especially in oil-exporting countries. Some of the most considerable advantages of this regime usage are controlling exchange rate fluctuations, restraining inflation, creating an anchor price for commodity trading and facilitating foreign investment. However, due to the increasing interconnectedness of global financial markets and globalization, the costs of pegged exchange rate regimes are ascending. So a lot of countries with such arrangements tend to use more floated regimes. However, transition from pegged to floating regimes in developing countries has its own risks which impose massive economic costs. From this point of view, some more flexible options like "pegging to a basket of currencies", “pegging to a basket that includes the price of oil " and "managed floating regime" have been considered as intermediated options. The report also indicates that despite different currency regimes announced by the Central Bank of I.R. Iran over the last 35 years, there is always some fear of floating exchange rates and tendency to a pegging exchange rate regime, and gradual non-adjustment of nominal exchange rate in proportion with internal and international inflation ratio, coincides with its gradual increase in 10 years periods. Finally, the paper in addition to emphasize at providing managed floating exchange rate regime requirements such as targeting and controlling inflation, declares that independence of central bank and adjusting nominal exchange rate in proportion with internal and international inflation ratio, as the most appropriate options and suggests that " pegging to a basket that includes the price of oil " is certainly better than "managed floating regime" for Iran. But due to non-compliance with its obligations, Iran actually shows significant tendency to pegged exchange rate.