شاخص‏هاي سخن گفتن در اسلام

The Criteria of Speech in Islam

سخن و چگونگي بيان آن، در هر زباني از ضروريات روزآمد زندگي انسان و جوامع بشري است. بنابراين، در آموزه‏هاي ديني، به‏ويژه قرآن كريم و احاديث معصومان عليهم‏السلام به‏صورت پيدا و پنهان، درباره سخن و مولفه‏هاي مرتبط با آن اشارات گوناگوني به ميان آمده است. اين پژوهش با رويكرد تحليلي و مطالعه اسنادي، شاخص‏هاي بارز سخن، از آيات قرآن كريم و سخنان معصومان عليهم‏السلام استخراج شده است. براي دستيابي به اين مهم، چگونگي و چرايي كاربرد سخن را در گستره آيات و روايات تحليل مي‏كند و در تبيين مسيله به اين يافته‏ها دست مي‏يابد كه ويژگي‏هايي مانند: هدف‏محوري، پرمحتوايي، تبيين حقيقت، نرم‏گويي، صداقت، صراحت، شادابي و نشاط‏آفريني، تكريم عمومي، پرهيز از غيبت و دروغ‏گويي و... از شاخص‏هاي بارز اثربخشي سخن مطلوب به‏شمار مي‏آيند.

In any society and language, speech and the way of delivering it is a daily necessity of man’s life. Therefore, religious teachings, specifically the Holy Quran and the narrations of the Infallible Imams (peace be upon them) contain explicit and implicit references about speech and its components. Based on an analytical, library-based approach, this study which refers to the verses of the Holy Quran and the words of the Infallibles (peace be upon them) points out the important criteria of speech. In order to achieve this aim, the question concerning how and why speech is delivered has been analyzed in the light of Qurʹanic verses and narrations. The findings of the study show that such features like purpose_centredness, richness, stating the truth, using tender words, honesty, frankness, vitality and vivacity, general reverence, avoiding calumny and falsehood etc. are among the main criteria of the effectiveness of a good speech.