دلايل انتخاب حسن بن سهل به حكومت بغداد

Why Hasan Ibn Fazl was Elected as Baghdad’s Caliph

در به قدرت رسيدن عباسيان، از نقش پر رنگ ايرانيان نمي توان به سادگي گذشت. چرا كه ايرانيان با به دست گرفتن امور ديواني و فرهنگي، نه تنها باعث تثبيت قدرت عباسيان شدند، بلكه توانستند موقعيّت سياسي و نظامي مهمّي در دولت عباسي، به دست آورند. در اين راستا مي توان به خاندان سهل به رهبري «فضل بن سهل سرخسي» و حمايت هاي بي-دريغ برادر كهترش «حسن بن سهل» اشاره نمود، كه در به قدرت رسيدن، مامون عباسي نقش اساسي داشتند؛ اشاره نمود. اواخر دوران خلافت «هارون»، مصادف با آغاز دوره ي خلافت «محمد امين» بود. در اين دوره، بزرگترين بحران سياسي و مذهبي، بين او و مامون، دامان جهان اسلام را گرفت. كه برنده ي اين بحران، مامون عباسي بود كه پيروزي و تثبيت مقام خلافتش را مديون برادران سهل مي دانست. لذا وي در صدد جبران محبّت هاي خراسانيان كه به نوعي آنها را دايي خود مي دانست، بر آمد و فضل بن سهل را با لقب «ذوالرياستين» به وزارت خويش برگزيد. و حسن بن سهل را نيز با صلاح ديد فضل، به عنوان اولين ايراني، والي عراق گرديد. نقش حسن بن سهل به عنوان حاكم بغداد در تحولات اين عصر بسيار چشم گير و مهم است.

Given his dominance in astronomy and foretelling about Maamoon’s caliphate, Fazl Ibn Sahl could convince the caliph about his policies and perspectives and gain power in Khorasan and defeat Arab rivals. So, by choosing a bold and warrior Iranian called Taher Ibn Hosein, and by Khorasan’s or even Maamoon’s army headship, he could establish Maamoon’s power and victory and grant him the caliphate post. Iranian’s ability to resists Arabs is an indicative of Iranian secretaries of Abasian court’s insight. One of their old wishes is gaining cultural independence and retrieving Iran’s lost grandeur. To realize such an ideal, the scientific status and political power of Iranian within the government should be reinforced. Therefore, Fazl Ibn Sahl, like his precedents, benefited from Iranian forces in order to achieve Iran’s independence. Unfortunately, given the Abasian’s nature, Maamoon, like other caliphs, couldn’t stand Iranian increasing power. On the other hand, Iranians didn’t get along with him, which led to the death of Iranian secretaries.