ارزيابي تهديدات زيست‌محيطي در امنيت ملي ايران

Assessment of Environmental Threats in Iranʹʹs National Security

نگراني‌هاي محيطي كه عمدتاً بعد از دهه‌ 1960 ميلادي به صورت جدي در سياست جهاني مطرح شد، باعث اظهارنظرهاي گوناگوني شده است. تعدادي از محيط‌شناسان مانند رونالد اينگلهارد استدلال مي‌كنند كه اين توجه و نگراني وجه مشخصه‌ نسلي است كه در امريكا و اروپاي پس از جنگ سرد، دغدغه‌هاي آنها، اخطار دادن نسبت به خطرات گسترده و جهاني توسعه صنعتي مدرن مي‌باشد. در دهه‌هاي اخير تغييرات زيست‌محيطي مانند تغييرات آب و هوا، چالش‌هاي اساسي را براي امنيت انساني در سراسر جهان ايجاد كرده است كه فوري‌ترين تاثير آن را مي‌توان بحران كميابي منابع زيستي نام برد. اگرچه اين بحران عامل فوري در شكل‌گيري جنگ نيست، اما فشارهايي را پديد مي‌آورد كه موجب تشديد احساسات و برانگيختن برخوردهاي قومي، اضطراب‌ها، آشوب‌ها و شورش‌ها مي‌شود. توليد و مصرف انرژي، انتشار گازهاي گلخانه‌اي، صنعتي و شهري شدن كه در اواخر سده بيستم به پديده‌هاي جهاني تبديل شدند، به مشكلات جدي زيست‌محيطي مانند تحليل رفتن منابع، دگرگوني آب و هوايي، آلودگي فراگير و افزايش جمعيت منجر گرديده‌اند. جامعه‌هاي مصرفي اين مشكلات زيست‌محيطي را از راه بهره‌برداري كلان از منابع طبيعي، فرايندهاي آلوده‌كننده و زيرساخت‌هاي حمل‌ونقلي كه ايجاد كرده‌اند، تشديد نموده‌اند. واكنش به بحران زيست‌محيطي در حال گسترش فراگير بوده و اشكال گوناگوني پيدا كرده است. كشور ايران به عنوان يكي از كشورهاي قدرتمند در خاورميانه و منطقه‌ خليج فارس همواره در معرض تهديدات زيست‌محيطي قرار داشته است. نتايج نشان مي‌دهند عواملي همچون تامين انرژي و دستيابي به آن، آلودگي آب رودخانه‌ها و درياها، خشكسالي، تغييرات آب و هوا و افزايش جمعيت و مهاجرت در ايجاد ناامني و بر هم زدن نظم عمومي و از همه مهم‌تر بر امنيت ملي ايران، تاثيرات قابل توجهي دارند.

Environmental concerns have been taken more seriously since 1960s and different viewpoints have been expressed on this issue. A number of environmentalists like Ronald Inglehart argue that such concerns are specific to a new generation of Americans and European who after the Cold War issued warnings about global expansion of modern industry. During recent decades, environmental alterations such as climate change, have posed serious challenges to human security across the world the most immediate of which is scarcity of biological resources. Of course, this crisis will not give rise to war, but will lead to pressures which in turn incite ethnic clashes, tensions, unrest and insurgency. Production and consumption of energy, green house gas emissions, urbanization and industrialization, which were considered global phenomena in late 20th century, have led to serious environmental problems such as depletion of resources, climate change, widespread pollution and population burgeoning. Consumer societies have further exacerbated environmental problems through large-scale exploitation of natural resources, polluting processes, as well as transportation infrastructure that they have created. Reactions to environmental crisis are expanding and have been shown in various ways. Iran, as a powerful country in the Middle East and the Persian Gulf has been always prone to environmental threats. Findings show that such factors as energy supply and access to energy sources, water pollution in rivers and seas, drought, climate change, increasing population, and immigration have been key factors causing insecurity and disturbing public order. They have also had considerable effect on the national security of Iran.