بررسي اثر عوامل مرفو-اقليمي بر دقت ريز مقياس گرداني مدل LARS-WG

Investigation impact of morpho-climatic parameters on accuracy of LARS-WG model

مدلهاي گردش عمومي جو بر اساس سناريوهاي انتشار گازهاي گلخانه‌اي اقليم آينده كره زمين را پيش بيني مي‌كنند. ولي دقت مكاني اين مدل‌ها بسيار كم بوده و نتايج آنها به منظور بررسي اثرات تغييراقليم در علوم مختلف كاربرد ندارد. لذا ريزمقياس گرداني داده‌هاي مدل گردش عمومي جو ضرورت پيدا مي‌كند. مدل‌هاي ريز مقياس گرداني آماري در علوم مختلف بسيار كاربرد داشته و تحقيقات بسيار زيادي در اين خصوص صورت گرفته است. ولي دقت اين مدل‌ها به شرايط جغرافيايي و اقليمي هر منطقه بستگي دارد. اين تحقيق درمنطقه شمال غرب كشور به منظور بررسي دقت مدل LARS-WG‌ در شرايط مرفو-اقليمي مختلف انجام گرديد. در منطقه شمال غرب كه يك ناحيه پيچيده اقليمي است، محل توده هاي بارشي مختلف بوده و از ديدگاه توپوگرافي نيز بسيار متنوع است. بدين منظور ابتدا داده‌هاي ايستگاههاي موجود منطقه جمع آوري و سري زماني روزانه داده‌هاي بارش، دماي حداقل و دماي حداكثر 7 ايستگاه منتخب ايجاد گرديد. مشخصات جغرافيايي ايستگاه و داده هاي اقليمي وارد مدل LARS-WG‌ گرديد و سپس واسنجي و اعتبار سنجي شد. با استفاده از معيار ارزيابي مقايسه ميانگين مشاهده اي و شبيه سازي شده در دوره حاضر (1961-2001) ارزيابي گرديد. عوامل مرفو-اقليمي هر يك از ايستگاهها استخراج و رابطه بين اين عوامل و خطاي مدل بررسي گرديد. نتايج نشان داد كه دقت مدل در ايستگاههاي منتخب متفاوت بوده ولي شبيه سازي دما با دقت مناسبتري انجام گرديد. مدل در برآورد بارش از دقت كمتري برخوردار بوده و در بين ايستگاهها نيز متفاوت بدست آمد. رابطه خطاي دماي حداقل و حداكثر با ارتفاع ايستگاه در سطح 5 درصد معني‌دار و با بقيه عوامل رابطه معني داري حاصل نگرديد. خطاي بارش برآورد شده نيز با فاصله از مركز سلول HadCM3 معني‌دار و با بقيه عوامل مدل همبستگي بوجود نيامد.

AOGCMs predict the future climate based on an increasing Green House Gases (GHG) scenario. The temporal resolution of those models is suitable but, their spatial resolution is very coarse and the output of those models can’t be used in earth sciences such as hydrology, water resources and soil conservation. For this reason, downscaling of their outputs is necessary. At present, Statistical downscaling models mostly used in different sciences and a lot of research was carried out. Those models have different accuracy and their accuracy is depended on geographical and climatic conditions. This research was carried out for accuracy evaluation of LARS-WG on different morpho-climatic conditions in northwest of Iran. Northwest of Iran has complex topography and climate due to intrusion of different rain bearing weather systems to the region. Firstly, daily climate data (precipitation, maximum and minimum temperature) of 7 synoptic stations was collected and their time series were created. Geographic data and climate variable were used in LARS-WG Model for each station, and then the model was calibrated and validated. The error of model was calculated for each climate variable by MAE method. The morpho-climatic data was extracted for synoptic stations and correlated with error of model for each climate variable. The results showed that the error in precipitation has significant relation with distance to grid center, whereas the error in maximum temperature is related to elevation of stations.