پتروگرافي و ژيوشيمي دولوميت هاي سازند جمال در شمال بجستان- جنوب غربي خراسان رضوي

Petrography and geochemistry of dolomites of the Jamal Formation, north of Bajestan- southuest Razavi Khorasan

برش مورد مطالعه در 10 كيلومتري شمال شهر بجستان در كوه قراول قرار گرفته است. ضخامت سازند جمال در اين منطقه 349 متر اندازه گيري شده است كه شامل سنگ آهك و دولوميت است. مرز زيرين با سازند سردر به صورت ناپيوستگي فرسايشي است. بر اساس مطالعات پتروگرافي در سازند جمال پنج نوع دولوميت ريز بلور زينوتاپيك A، ريز تا متوسط بلور ايديوتاپيك P، متوسط بلور شكل دار ايديوتاپيك E، متوسط بلور و درشت بلور ايديوتاپيك S و دولوميت هاي ايديوتاپيك C به فرم سيمان، تفكيك شده اند. تمركز Sr در دولوميت هاي سازند جمال بين 40 تا160 پي پي ام در تغيير است. مقدار Na در اين دولوميت ها از 13990 تا 40580پي پي ام است كه بيشتر از مقدار Na در دولوميت هاي تشكيل شده در محيط هاي دريايي است. تمركز Fe و Mn به ترتيب بين 1020 تا 3770 و 140 تا 580 پي پي ام در تغيير است. با توجه به مطالعات پتروگرافي و آناليز عنصري، دولوميت هاي سازند جمال در منطقه بجستان در طي دياژنز اوليه (آب دريا) و دياژنز تدفيني كم عمق تا متوسط تشكيل شده اند. منشا منيزيم مورد نياز دولوميت هاي نوع اول آب دريا و براي انواع ديگر مي توان آب هاي بين دانه اي، دياژنز شيل هاي همراه با سنگ آهك ها و يا شيل هاي سازند سردر را در نظر گرفت.

The study area is located in Central Iran zone in the Gharavol Mountain (10 Km from north of Bajestan). Jamal Formation in studied section is 349m thick and composed of limestone and dolomite. This formation overlies disconformably the Sardar Formation. Based on petrographical studies, 5 types of dolomites were identified including: fine crystal dolomite (Xenotopic A), fine to medium crystal dolomite (Idiotopic P), euhedral medium crystal dolomite (Idiotopic E), medium and coarse crystal dolomite (Idiotopic S) and idiotopic C. In these dolomites, Sr content varies between 40 to 160 ppm and Na is between 13990 to 40580 ppm. These values are more than values expected for dolomites formed in marine environments. Fe content varies between 1020 to 3770 ppm and Mn is about 140 to 580 ppm. Based on petrographic and elemental analysis, these dolomites formed during early diagenesis (marine water) and shallow to medium burial depth. Origin of Mg2+ for type 1 dolomites was marine water, whereas for others were from pore water, shale diagenesis associated with limestones or probably shales of Sardar Formation