بررسي ساختار عروضي قصايد فارسي

Studying of prosodic structure in Persian Odes

اين مقاله كه بخشي از رساله «ريخت شناسي قصيده در ادب فارسي» نوشته نگارنده است، تحقيقي در باب وزن‌ها و بحرهاي استفاده شده در قصايد ادب فارسي است كه از قرن چهارم تا دوره معاصر (بهار) را در بر مي‌گيرد. در اين تحقيق، 50 قصيده اول ديوان شاعران معروف قصيده سرا در هر دوره ادب فارسي مورد بررسي قرار گرفت و انواع وزن و مضمون‌هاي مورد علاقه آنها مشخص شد كه نتايج اين بررسي به صورت مقاله زير درآمد. در اين نوشته كه نتيجه بررسي 1632 قصيده شعر فارسي است، مشاهده شد كه بيشتر بحرهاي رايج در زبان فارسي، مورد توجه شاعران قصيده سرا بوده است و اشعاري طولاني در اين اوزان سروده‌اند. از نظر مضمون نيز در قرن‌هاي اوليه شعر فارسي، شاعران متوجه مضمون‌هاي شاعران عربي بودند؛ ولي كم كم با رشد و استحكام قصيده در ادب فارسي، مضمون‌هايي بديع و تازه وارد ادب فارسي شد كه در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

This study is a research about rhythms and poetical works which are used in Persian literature odes in of forth century up to now. Firstly, this research, 50 odes of the poetical works of celebrated poets are considered in all periods of Persian literature and the types of rhythm and contents which they are interested in are specified that the results of this research formed the following assay. In this article 1632 odes are considered, it observed that most common poetical works in Persian language is considered by the writers of odes and they have composed long poems in these rhythms. Also from the viewpoint of content in the primary centuries of Persian poems, the poets paid attention to the contents of Arabic poets but the new contents gradually entered the Persian literature by the growth of odes in Persian literature which will be referred to next.