تاثير تنش شوري بر مراحل مختلف رشد گندم رقم روشن

Effect of Salinity on Different Growth Stages of Wheat, cv. Roshan

به منظور تعيين تحمل به شوري گندم نان (Triticum aestivum L.) در مراحل مختلف رشد، آزمايشي در محيط كنترل شده (شرايط لايسيمتري)، در مزرعه تحقيقاتي صدوق مركز ملي تحقيقات شوري واقع در منطقه حسين آباد يزد ، در سال 1390 انجام گرفت. آزمايش بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار طراحي شد. تيمارهاي آزمايشي شامل كاربرد آب شور از مرحله‌ي استقرار بوته ها، آغاز پنجه زني، شروع طويل شدن ساقه، ظهور سنبله و مرحله پرشدن دانه تا پايان فصل رشد و بدون كاربرد تيمار شوري (شاهد) بود. گياهان در جعبه هايي به ابعاد 50 ×40 سانتيمتر و به عمق 50 سانتيمتر كه با ماسه ريز پرشده بودند، كاشته شدند. گياهان روزانه 2-4 بار با محلول غذايي آبياري مي شدند. نتايج نشان داد كه از مرحله استقرار بوته تا پنجه رفتن و از مرحله استقرار بوته تا ساقه رفتن به ترتيب بيشترين حساسيت به شوري از نظر طول سنبله و ارتفاع بوته وجود داشت. عملكرد ماده خشك به ميزان زيادي با مصرف آب شور از مرحله استقرار بوته تا پايان فصل رشد كاهش يافت. تاخير در كاربرد تيمار شوري با كاهش كمتر عملكرد ماده خشك همراه بود. كاربرد آب شور از مرحله استقرار بوته به بعد، عملكرد دانه را بيشتر از مراحل بعدي اعمال آب شور كاهش داد. بر اساس اين نتايج كاهش عملكرد ماده خشك و كاهش تعداد بوته در واحد سطح از دلايل اصلي كاهش عملكرد دانه تحت شرايط كاربرد آب شور بود.

To determine salinity tolerance of wheat (Triticum aestivum L.) at various growth stages, a controlled experiment (lysimeter conditions) was conducted at the National Salinity Research Center. Experimental design consisted of six treatments replicated three times in a randomized complete block design. Treatments were application of salinity at establishment stage, tillering, stem elongation, spike emergence, during grain filling period till final growing season and without imposing salinity (control). Wheat plants were grown in eighteen boxes (0.5×0.4 m and 0.5 m depth) contained washed sand. Plants were irrigated 2-4 times daily using nutrient solution. The results showed that from emergence to tillering and from emergence to stem elongation phases were two sensitive stages of wheat growth to salinity stress and spike length and plant height were reduced significantly. Biological yield was considerably reduced by imposing salinity at establishment stage through growing season. Delay in application of salinity was associated with lower reduction in biological yield. Salinity reduced grain yield more severely when salinity stress was imposed at earlier stage of growth. Based on the results reduction in biological yield and the number of plants per unit area were the main contributing factors in grain yield reduction under salinity stress conditions.