رابطه خستگي با اضطراب، افسردگي و كيفيت خواب در بيماران تحت درمان با همودياليز

Anxiety, Depression and Quality of Sleep Related to Fatigue in Patients Undergoing Hemodialysis

زمينه و هدف: خستگي از شايع ترين عوارض جانبي بيماران تحت درمان با همودياليز است. مطالعه حاضر به بررسي برخي عوامل مرتبط با خستگي در بيماران تحت درمان با همودياليز، از قبيل عوامل دموگرافيك، اضطراب، افسردگي و كيفيت خواب پرداخته است. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي از بين 165 بيمار دياليزي واجد شرايط، 58 بيمار بخش دياليز مركز آموزشي- درماني 5 آذر گرگان، به صورت تصادفي ساده مورد بررسي قرار گرفتند. ابزارجمع آوري داده ها، مشتمل بر پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك، مقياس سنجش شدت خستگي، پرسشنامه اضطراب و افسردگي بك بود. داده ها در نرم افزار17 SPSS-با استفاده از آزمون هاي آماري من ويتني و كروسكال واليس تجزيه و تحليل شدند و براي بررسي همبستگي داده ها از ضريب همبستگي اسپيرمن و رگرسيون خطي استفاده شد. يافته ها: ميانگين خستگي در كل بيماران 66/1±76/4 بود. 26 نفر (8/44 درصد) از نمونه ها داراي اضطراب متوسط و 17 نفر (3/29 درصد) نيز داراي افسردگي شديد بودند. 43 نفر (1/74 درصد) كيفيت خواب خود را نامطلوب ابراز كردند. خستگي با اضطراب (353/0r= , 006/0(P= و افسردگي (525/, r=001/0P?) ارتباط مستقيم معني داري داشت، ولي اين ارتباط با كيفيت خواب بيماران معني دار نبوده است. نتيجه گيري: با توجه به شيوع بالاي خستگي (1/93 درصد) در بيماران تحت درمان با همودياليز و تاثير عوامل متعدد بر آن، توصيه مي شود ارايه دهندگان مراقبت، عوامل مرتبط در بروز خستگي را مد نظر قرار داده و براي كاهش اثرات آن بر كيفيت زندگي بيماران تلاش نمايند.

Background and Objective: Fatigue is one of the most common side effect in hemodialysis patients. This study aimed to assess the factors associated with fatigue in hemodialysis patients, such as demographic variables, anxiety, depression and quality of sleep. Material and Methods: This descriptive-analytic study was conducted on 58 eligible, randomly selected patients of 165 hemodialysis patients referred to Panje Azar Hospital in Gorgan. The instruments were a demographic checklist, Fatigue Severity Scale, Beck Anxiety Inventory, and the Beck Depression Inventory. The data was analyzed by SPSS 17 software using Mann-Whitney, Kruskal-Wallis, Spearmanʹs correlation coefficient and linear regression. Results: The mean average of fatigue in all patients was 1.66±4.76. Twenty-six of the participants (44.8%) expressed that they suffer from moderate anxiety, 17 (29.3%) from severe depression and 43 (74.1%) from poor quality of sleep. The relationship between fatigue and anxiety (P = 0.006, r = 0.353) and depression (P?.001, r=0.525) was directly significant whereas the relationship is not significant for sleep quality. Conclusion: Given the high prevalence of fatigue in hemodialysis patients and the impact of multiple factors, we strongly recommend that care providers should consider these factors to improve patients’ quality of life.