بررسي رابطه ميان استرس شغلي و توانمندي شغلي در پرستاران بيمارستانهاي منتخب نظامي سراسر كشور

The Relationship between Job Stress and Occupational Empowerment of Nurses in Selected Military Hospitals of the Country

مقدمه: پرستاران به اقتضاي شرايط كاري خاص خود، با عوامل استرسزاي متعددي رو به رو هستند كه مي تواند علاوه بر تهديد جنبههاي مختلف سلامتيشان، بر روي توانمندي آنها نيز تاثير گذاشته و باعث تحليل كيفيت عملكرد آنها شود. مطالعه حاضر با هدف تعيين سطح استرس شغلي در پرستاران پليس و ارتباط آن با دو شاخص توانمندي شغلي پرستاران كه همانا صلاحيت باليني و توانمندي روانشناختي درنظر گرفته شده است، صورت گرفت. مواد و روشها: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي،126 پرستار شاغل در بخشهاي مختلف بيمارستان هاي وابسته به نيروي انتظامي، نمونههاي پژوهش را تشكيل دادند. ابزار گردآوري دادهها شامل پرسشنامه استرس شغلي و سنجش توانمندي شغلي پرستاران با دو شاخص صلاحيت باليني و توانمنديروانشناختي بود كه به همراه سوالات جمعيتشناختي به افراد نمونه داده شد. اطلاعات جمعآوري شده با نرم افزار SPSS17 و آناليز واريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج: داده هاي جمع آوري شده نشان دادند كه 1/23% از پرستاران استرس شغلي كم، 2/49% متوسط و 7/27% استرس شديد را گزارش نمودند. مقايسه ميان گروههاي پرستاران با استرس كم، متوسط و شديد از لحاظ دو شاخص توانمندي شغلي نشان داد كه صلاحيت باليني آن دسته از پرستاراني كه ميزان استرس خود را در حد شديد گزارش داده بودند در چهار بعد اقدامات كمككننده(039/0= p)، آموزش و هدايت(007/0= p)، تواناييهاي مديريتي و اقدامات درماني(001/0= p) به طور معناداري كمتر از دو گروه ديگر بود. بهعبارت ديگر افزايش ميزان استرس در پرستاران، مهارتهاي آنها را در زمينه ارايه خدمات مراقبتي به بيماران و خدمات كمك كننده به همكاران، آموزش به خانواده بيماران و اجراي نقشهاي مديريتي در مراكز كاهش ميدهد. اين درحالي بود كه براي دو بعد ديگر اقدامات تشخيصي و وظايف و شغلي و سازماني و همچنين شاخص توانمندي روانشناختي هيچ گونه ارتباط معنيداري مشاهده نشد. نتيجهگيري: استرس شغلي در ميان پرستاران يكي از معضلات مهم و شايعي مي باشد كه تاكنون در مطالعات گستردهايي مورد توجه قرار گرفته است. استرس علاوه بر اين كه باعث مشكلات جسمي، رواني و رفتاري متعددي در پرستاران ميشود، مي تواند مانع از ارايه بهينه خدمات مراقبتي و باليني اين افراد شده و صلاحيت انجام كار را در آنها كاهش دهد. همانطور كه در مطالعه حاضر نيز مشاهده شد استرس شغلي ميتواند توانمندي پرستاران را به ويژه در ابعاد خدمات مراقبتي، آموزشي، مديريتي و درماني به طور موثري كاهش دهد.

Background: Due to the nature of job, nurses face different kinds of stressful factors that not only threaten the various aspects of their health, but also they may impact on their empowerment as well as the quality of performance. The present study was conducted to determine the level of occupational stress among military nurses and also to investigate its relationship with two indicators of occupational empowerment included clinical competencies and psychological empowerment. Materials and Methods: In the present cross-sectional descriptive study, a sample of 126 nurses was participated from the selected military hospitals of the country. Data were collected with questionnaires for measuring job stress and occupational empowerment in two dimensions: clinical competencies and psychological empowerment. Demographic information was also gathered by questionnaire. The Data were analyzed using SPSS 17 and One-way ANOVA test. Results: The results show that 23.1% of nurses reported low level, 49.2% moderate and 27.7% high level of stress. The comparison between three groups of nurses with low, moderate and high level of stress indicated that individuals with high stress significantly had lower score in Action aid (p= 0.039), Training and Guidance(p= 0.007), Management ability and Treatment aspects(p= 0.001). In other words, high stress levels in nurses may decrease their nursing skills in the field of providing health care to patients and supportive services to co-workers, training for patient’s family and also their management roles.While no significant relation was found between Job stress, Diagnostic and Occupational and Organizational tasks as well as psychological empowerment. Conclusion: Job stress is a recognized problem among healthcare workers particularly nurses which has been studied extently. In addition to several physical, mental and behavioral problems, stress is a factor that can prevent nurses from providing optimal clinical care and decrease their occupational competencies. As the current study indicate that job stress can lead to decrease in nurse’s occupational empowerment dimensions such as providing the caring, training, managing and treating services.