مطالعه ويژگي‌هاي ژيوشيميايي هيدروكربن‌هاي مخازن ايلام و سروك در ميادين مارون و كوپال

Geochemical Characteristic Study of Ilam and Sarvak Hydrocarbons in Marun and Kupal Oilfields

ميادين نفتي مارون و كوپال از جمله ميادين بزرگ واقع در ناحيه فروافتادگي دزفول است كه در جنوب شرقي شهر اهواز در مجاورت ميدان هاي نفتي آغاجاري و اهواز قرار گرفته است. سازندهاي ايلام، سروك و آسماري، مخازن هيدروكربني اين دو ميدان مي باشند. به منظور بررسي خصوصيات ژيوشيميايي، نمونه نفت هاي مخازن ايلام و سروك در ميادين مورد مطالعه با استفاده از تكنيك هايژيوشيميايي متداول نظير تستSARAتكنيك كروماتوگرافي گازي(GC) و كروماتوگرافي گازي-طيف سنجي جرمي(MS-GC) تحت آناليز قرار گرفتند. با توجه به نتايج آناليزها كه شامل توزيع برش هاي هيدروكربني تشكيل دهنده اين نفت ها (تست SARA) و همچنين مطالعه بيوماركرهاي خانواده ترپان ها و استران هاي تخليص شده از برش اشباع مي شود، مي توان گفت هيدروكربن هاي موجود در مخزن سروك در هر دو ميدان مورد مطالعه، خصوصيات نفت هاي پارافينيك را نشان مي دهد. در صورتي كه ويژگي هاي هيدروكربورموجود در مخزن ايلام واقع در ميدان نفتي مارون، مشابه نفت هاي پارافينيك متمايل به نفتنيك مي باشد. همچنين هيدروكربور موجود در مخزن ايلام در ميدان نفتي كوپال خصوصيات نفت هاي آروماتيك را دارا است. بررسي هاي ژيوشيميايي نشان مي دهد كه هيدروكربن هاي تجمع يافته در مخازن ياد شده، از سنگ منشاهاي كربناته، در شرايط احيايي تا نيمه احيايي زايش يافته اند. كروژن سنگ منشا احتمالي از نوع IIو مخلوطي از نوع IIو III مي باشد، كهبيان گر وجود مواد آلي با منشا دريايي و مقادير جزيي مواد آلي حمل شده از خشكي است. بررسي پارامترهاي بلوغ بيوماركر، حاكي از بلوغي متوسط در حد اوايل تا اواسط پنجره نفت زايي براي مواد آلي توليد كننده نفت هاي تجمع يافته در اين ميدان مي باشد.

Marun and Kupal oilfields situated in Southeast of Ahwaz next to Aghajari and Ahwaz oilfields are two of the largest oilfields in the Dezful Embayment. Ilam and Sarvak formations are reservoirs of these oilfields. The geochemical investigations included techniques such as asphalthene precipitation, oil fractionation, gas chromatography of saturated fraction and gas chromatography-mass spectrometry. Geochemical properties of oils in Sarvak reservoir in both oilfields indicate a paraffinic nature, whereas geochemical properties of oil in Ilam reservoir of Marun oilfield show a paraffinic-naphthenic characteristic. Yet, geochemical properties of oil in Ilam reservoir of Kupal oilfield show an aromatic characteristic. Biomarker study reveals that accumulated oils in Marun and Kupal oilfields originated from marine organic matter with minor terrestrial input deposited in anoxic and suboxic conditions. Based on maturity and source rock lithology parameters of biomarkers, the candidate source rock(s) are carbonates containing type II and a mixture of type II and III kerogen and are thermally mature.