نمود استمراري در فارسي معاصر

The Progressive Aspect and Its Manifestation in Contemporary Persian

از زماني كه موضوع نمود بطور خاص و به عنوان يك مقوله متمايز از زمان دستوري به وسيله برخي از دستورنويسان و زبانشناسان مطرح شده است، تحليل‌ها و نظرات متفاوتي در خصوص آن ارايه گرديده است. در اين مقاله بحث ما محدود به يك نوع نمود؛ يعني نمود استمراري است. استمرار بيانگر تداوم و يا در حال انجام بودن يك عمل است. در اين جستار ضمن اشاره به پيشينه نمود استمراري در كتاب‌هاي دستور و آثار زبانشناسان نشان خواهيم داد كه پيشوند فعلي مي- بويژه در زمان حال- بتنهايي نمي‌تواند نشانه استمرار باشد؛ بلكه اين پيشوند در فارسي معاصر علاوه براستمرار بيانگر مفاهيم ديگر نظير نمود ناقص و تكراري نيز هست. در اين جستار ما در وهله نخست به دنبال بررسي نمود استمراري در زبان فارسي به عنوان مقوله‌اي تصريفي مرتبط با فعل خواهيم بود. با اين حال اشاره‌اي نيز به راهكارهاي معنايي براي بيان استمرار خواهيم نمود. از ديگر يافته‌هاي اين تحقيق اين است كه نمود استمراري به دو شيوه صوري؛ يعني استفاده از پيشوند فعلي مي و فعل كمكي داشتن تظاهر مي‌يابد. در اين نوشتار در كنار نمود استمراري به عنوان مقوله‌اي دستوري به برخي راهكارهاي معنايي نيز اشاره مي‌شود. همچنين نشان داده خواهد شد كه برخي از افعال زبان فارسي نمي‌توانند در صورت استمراري به كار روند. به عنوان نمونه افعال ايستا نظير افعال حسي و عاطفي و افعال لحظه‌اي فاقد نمود استمراري هستند. در اين نوشتار نشان خواهيم داد كه مفهوم استمرار همچون ديگر مفاهيم زبان به شيوه‌هاي مختلفي تظاهر مي‌يابد كه برخي از آنها دستوري و برخي واژگاني و معنايي است. البته فقط راهكارهاي صوري را مي‌توان به عنوان نمود دستوري در نظر گرفت

This paper is restricted to only one category of grammatical aspect in Persian i.e. progressiveness. It will be demonstrated that this aspectual notion is expressed in different ways including inflectional morpheme, auxiliary verb and lexical means. Some linguists ignored the different aspectual meanings of the prefix mi- and regarded it as the exclusive marker of progressiveness .One source of controversy is the polysemic nature of the prefix mi- expressing divers aspectual notions. Indeed, this imperfective marker in Modern Persian no longer expresses progressive aspect in the present tense. Another way to express progressiveness is the use of the verb dâ?tan(to have) that is used with the main verb as an auxiliary or helping verb in both present and past tenses. In sum, this paper shows that progressiveness is different from habituality and iterativity. Also, it demonstrates that the notion of progressiveness is expressed by different forms. However, it should be noted that not all Persian verbs have a progressive aspect. For example states and achievements are two main exceptions in this regard.